Katalog

Ewa Kozłowska
Język polski, Różne

Model szkolnego programu pomocy uczniom z dysleksją oraz mobilizowania ich do pracy (projekt)

- n +

Model szkolnego programu pomocy uczniom z dysleksją oraz mobilizowania ich do pracy (projekt)

Informacje wstępne

Z problemami uczniowskimi związanymi z poprawną pisownią spotykam się od początku mojej pracy zawodowej. Obserwując ich zmagania z tą materią widzę, że nie zawsze wychodzą zwycięsko z tych zmagań. Przyczyn tego stanu rzeczy jest zapewne wiele. Jedną z nich jest fakt, że w program szkoły ponadgimnazjalnej nie zakłada kontynuacji ćwiczeń z zakresu ortografii.

Nauczyciele uczący w szkole podstawowej czy gimnazjum mają możliwość pracy z uczniem dyslektycznym na lekcjach polskiego, bądź w ramach różnorodnych zajęć korekcyjno-kompensacyjnych.

Pracuję w zespole szkół, w skład którego wchodzi między innymi Liceum Profilowane i Zasadnicza Szkoła Zawodowa. We wrześniu 2004 roku przydzielono mi klasę I "ap" Liceum Profilowanego i klasę I Zasadniczej Szkoły Zawodowej.

W obydwu klasach przeprowadziłam diagnozę poziomu ortografii. Nie było to czynność jednorazowa. Wnioski niestety są niepocieszające. Znaczący odsetek (ok. 60% - 80%) uczniów obu klas popełnia błędy ortograficzne różnego rodzaju. Zastanawiam się, co jest tego przyczyną? Czy duża ilość błędów jest konsekwencją zwyczajnej nieznajomości zasad i reguł ortograficznych, czy przyczyny są specyficzne trudności w uczeniu się (dysleksja rozwojowa)?

Te i wiele innych pytań sprowokowało mnie do podjęcia pracy z uczniami dyslektycznymi. W tym celu postanowiłam opracować model programu pomocy uczniom z w/w trudnościami zachęcający ich do wspólnej, a przede wszystkim do samodzielnej pracy nad poprawą poziomu ortografii.

Musimy uświadomić sobie jeden fakt - o dysleksji rozwojowej możemy mówić tylko wtedy, gdy dziecko rozwija się prawidłowo, nie jest chore na chorobę przewlekłą powodującą opóźnienia w nauce, ma przynajmniej przeciętną inteligencje i nie pochodzi z zaniedbanego środowiska.

Pracując z uczniem dyslektycznym powinniśmy mieć świadomość, że efekty tej pracy będą widoczne już w czasie nauki w szkole i potem w dorosłym życiu.

Cele edukacyjne

Cele ogólne:
1. Praca z młodzieżą z problemami dyslektycznymi;

2. Zdiagnozowanie potrzeb edukacyjnych
w klasie I "ap" Liceum Profilowanego i w klasie I "a" ZSZ w oparciu o:
a) dyktanda pisane przez wszystkich uczniów
b) analizę samodzielnych (różnorodnych) prac uczniowskich różnych przedmiotów;
c) analizę zeszytów (również z różnych przedmiotów);

3. Sprawdzanie stopnia opanowania reguł ortograficznych;

W celu sprawdzania stopnia znajomości reguł należy przeprowadzić 2-3 dyktanda diagnozuje i na ich podstawie będziemy mogli ustalić, jakie typy błędów popełniają uczniowie.

Dyktanda różnicujemy pod względem stopnia trudności i atrakcyjności. Konstruując dyktando uwzględniamy możliwe wszystkie zawiłości ortograficzne.

Sprawdzając ćwiczenia ortograficzne zwracamy uwagę na błędy wynikające z następujących zaburzeń:

● Zaburzenia analizy i syntezy wzrokowej
np.
- mylenie liter podobnych - m - n, a -- ą, l - ł - t, b - d, b - p;
- pomijanie drobnych elementów graficznych liter n zamiast;

● Zaburzenia analizy i syntezy słuchowej
np.
- błędy w pisowni łączonej i rozdzielnej;
- mylenie spółgłosek szeregach dźwięczne - bezdźwięczne w-f; g - k; trudności w różnicowaniu i - j;
- różnicowanie samogłosek nosowych i cząstek - om, - on, - em, - en;

● zaburzenia koordynacji wzrokowo - ruchowej
widoczne między innymi w odwracaniu liter, trudności w zapamiętywaniu wyrazów;

4. Ustalenie stopnia czytelności pisma
- na podstawie prac ustalamy w jakich sytuacjach pogarsza się czytelność pisma.

5. Rozmowa z uczniem
- na temat jego trudności w opanowaniu poprawnej pisowni i możliwości pokonania tego problemu.

Zadaniem nauczyciela jest więc uświadomienie uczniowi, że jego trudności nie dyskwalifikują go jako ucznia, bo przecież ma on inne uzdolnienia. Uzdolnienia te należy wykorzystywać w pracy samokształceniowej ucznia.

Opanowanie umiejętności poprawnego czytania i pisania poprawi jego sytuację, ułatwi mu uczenie się nie tylko języka polskiego, ale również języka obcego a nawet matematyki. Opanowanie zasad poprawnej pisowni wpłynie również na poprawę wizerunku ucznia na tle klasy.

Praca nad ortografią nie zakończy się całkowitym wyeliminowaniem problemu a jedynie jego ograniczeniem. Dysleksji nie można wyeliminować zupełnie, można jedynie zmniejszyć jej objawy, co należy uświadomić uczniowi.

6. Rozmowa z rodzicami (opiekunami) ucznia.

W trakcie rozmowy należy wyjaśnić założenia programu, a przedewszystkim uzyskać od niego informacje na temat stanu zdrowia dziecka, problemów rozwojowych pojawiających się w poszczególnych okresach życia dziecka. Szczególnie ważne są informacje na temat przebytych chorób.

Rodzic, podobnie jak uczeń, powinien być poinformowany, że dysleksji nie można wyeliminować zupełnie. Pracując nad poprawą pisowni możemy ograniczyć występowanie błędów ortograficznych.

Cele szczegółowe:

● Stworzenie grupy uczniów podobnym, zbliżonym stopniu zaburzeń;

● Opracowanie dla tej grupy uczniów indywidualnych zestawów ćwiczeń;

Zestawy ćwiczeń możemy opracować dopiero po przeprowadzonej diagnozie stwierdzeniu jakie błędy popełniają uczniowie.

● Uczeń potrafi:

- napisać wyrazy z trudnością ortograficzną
- odnaleźć....
- wyszukać....
- wymienić......
- zastosować.....
- wyjaśnić.....
- utworzyć.....
- porównać....
- zastosować....
- rozróżnić.....
- wskazać....
- zidentyfikować....

Metody pracy:

● indywidualne ćwiczenia;
● ćwiczenia grupowe;
● praca z tekstem;
● ćwiczenia ze słownikiem
● analiza czasopism czytanych przez młodzież;
● analiza tekstów literackich;
● ćwiczenia redakcyjne;

Współpraca z innymi nauczycielami uczącymi dany zespół uczniowski.

W przypadku uczniów dyslektycznych wymagana jest współpraca polonisty z innymi nauczycielami, szczególnie z matematykiem, nauczycielami języków obcych, historykiem, biologiem.

Współpraca nauczycieli różnych przedmiotów pozwoli spojrzeć na ucznia i jego problemy w sposób całościowy, kompleksowy. Będzie wtedy możliwa praca na wielu płaszczyznach.

Ewaluacja działań

Każde działanie, a w szczególności działanie pedagogiczne powinno być poddane ewaluacji, która wskaże nam na ile nasz działania były słuszne, co jeszcze powinniśmy zrobić.

W przypadku programu pracy z dziećmi/uczniami dyslektycznymi ewaluacja wskaże nam kierunki dalszej pracy. W tym celu należy opracować ankietę dla uczniów, uczniów której uczeń będzie mógł wypowiadać się na ile praca w tej grupie pomogła mu w przezwyciężeniu problemów ortograficznych.

Możemy również opracować ankietę na temat samodzielnej pracy ucznia, która wskaże nam jaki typ ćwiczeń samodzielnych preferuje dany uczeń, które ćwiczenia uważa za trudne lub zbyt łatwe.

Weryfikacja założeń

Analiza ankiet, wnioski z bieżącej pracy pozwolą nam zweryfikować naszą pracę. Możemy wtedy np. zmienić metody pracy, uatrakcyjnić zestawy ćwiczeń, wprowadzić zmiany mające na celu uatrakcyjnienia całego programu.
 

Opracowanie: Ewa Kozłowska
nauczyciel języka polskiego
w Zespole Szkół Nr 1 w Kraśniku

Wyświetleń: 3340


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.