Metody aktywizujące w edukacji przedszkolnej
"Aktywność jest podstawową właściwością istot
żywych, sposobem ich istnienia"
W. Okoń
Aktywność dzieci w edukacji przedszkolnej jest w centrum zainteresowania
nauczycieli, którzy dążą do stworzenia takich sytuacji edukacyjnych by ich
wychowankowie odgrywali czynną rolę w realizacji określonych zadań. Służą ku
temu metody aktywizujące.
1. Burza mózgów:
Jest to najprostsza metoda aktywizująca. Pozwala na zgromadzenie w krótkim
czasie dużej ilości pomysłów na rozwiązanie jakiegoś problemu. Plusem tego
sposobu jest możliwość modyfikowania cudzych pomysłów lub na zasadzie
skojarzenie, podawanie innych. W czasie burzy mózgów pracuje się
indywidualnie, ale na rzecz całego zespołu, którego zadaniem jest zgromadzenie
jak największej liczby pomysłów czy faktów do danego problemu. Burzę mózgów
stosuje się jako.
- rozgrzewkę umysłową
- dla ustalenia zakresu posiadanej wiedzy
- dla utrwalenia wcześniej zdobytej wiedzy
- dla znalezienia najlepszego rozwiązania jakiegoś problemu
Zastosowanie podczas pracy z dziećmi burzy mózgów pozwala na:
- włączenie wszystkich dzieci do pracy
- szybkie zgromadzenie dużej ilości pomysłów
- przeprowadzenie rozgrywki umysłowej
- naukę zwięzłego wyrażania myśli
- sprawdzenie posiadanej wiedzy
2. Mapa pojęciowa
To metoda wizualnego przedstawienia problemu z wykorzystaniem schematów,
zwrotów, rysunków, symboli. Celem stosowania tej metody jest usystematyzowanie
zdobytej wiedzy lub wizualizacja posiadanych wiadomości. W trakcie pracy tą
metodą dzieci doskonalą umiejętności techniczne takie jak: czytanie, pisanie,
rysowanie i umiejętności umysłowe min. Planowanie, klasyfikowanie. Muszą również
współdziałać ze sobą przekonywać o swoich racjach, ale także rezygnować ze
swoich pomysłów na rzecz dochodzenia do porozumienia.
Efekty pracy z mapą pojęciową:
- uczy samodzielnego zdobywania wiedzy
- uczy posługiwania się poznanymi pojęciami
- daje okazję doskonalenia czytania ze zrozumieniem
- ułatwia zapamiętanie poznanych faktów poprzez poszukiwanie, segregowanie
wiadomości, przedstawienie w postaci rysunku
- uczy uważnego słuchania
- uczy oceny i samooceny
- daje szansę wykazania się dzieciom różnych zdolnościach
- stwarza możliwość współpracy
- uczy zadawania pytań i udzielenia odpowiedzi
3. Metoda projektu.
Jedną z kluczowych umiejętności, w jakie przedszkole wyposażyć ma dziecko to
twórcze myślenie. Taką możliwość daje metoda projektów. Polega ona na
wykonaniu przez dzieci zadań poprzez samodzielne poszukiwania pod opieką
nauczyciela.
Dzieci w trakcie pracy nad projektem uczą się:
- przeprowadzania rozmów
- samodzielnego poszukiwania materiałów
- współdziałania w grupie
- odpowiedzialności
4. Stymulacje
Stymulacje to naśladowanie rzeczywistości, ćwiczenie najbardziej efektywnych
zachowań w bezpiecznych warunkach. Ideą stymulacji jest doskonalenie
konkretnych umiejętności oraz uczenie się na błędach popełnionych w bezpiecznej
stymulacji ćwiczeniowej.
Stymulacje mogą obejmować takie proste umiejętności jak:
- nadawanie paczki na poczcie
- zabawę dzieci w sklep
- czy lekarza
Stymulacja ma wpływ na:
- kształtowanie się systemu wartości
- kształtowanie się umiejętności poznawczych
- rozwijanie umiejętności społecznych
- poprzez utożsamienie się z własnymi przeżyciami głęboko zapada w pamięć i
łatwo daje się
odtworzyć.
5. Drama
Drama polega na wczuwaniu się w role, na improwizacji, która angażuje ruch,
gest, mowę, myśli i uczucia. Drama uczy rozumienia siebie i innych na poziomie
emocji i uczuć.
Głównym sposobem pracy w dramie jest bycie w roli. Polega ona na tym, że dziecko
jest sobą w nowej roli, nieznanej sytuacji.
Drama jest:
- doskonałym ćwiczeniem językowym
- rozwija myślenie i wyobraźnię
- uczy komunikatywności
- ćwiczy koncentracje i spontaniczność
- ułatwia zapamiętywanie odgrywanych ról
- pozwala zrozumieć przeżycia i zachowani innych ludzi
6. Gry planszowe
Gry i zabawy są znanym elementem zajęć w przedszkolu. Oprócz dobrej zabawy niosą
ze sobą treści dydaktyczne i wychowawcze. Uczą ścisłego przestrzegania reguł.
Gry planszowe wpływają na:
- na twórcze myślenie
- rozwijają wyobraźnie
- zmuszają do współdziałania
- wymuszają precyzyjne redagowanie poleceń
- są niekonwencjonalnym sposobem uczenia się
- dają satysfakcję z wykonanej pracy
- treści ujęte w grach głęboko zapadają w pamięć
Literatura:
Rau K. Ziętkiewicz E., Jak aktywizować uczniów Poznań
Dudzikowa M., Wychowanie przez aktywne uczestnictwo Wa-wa 1987.
Gloton R., Cero C., Twórcza aktywność dziecka Wa-wa 1985.
"Aktywność jest podstawową właściwością istot
żywych, sposobem ich istnienia"
W. Okoń