Katalog

Lucyna Derkowska
Lekcja wychowawcza, Konspekty

Propozycja zajęć integracyjno-profilaktycznych dla klas I gimnazjum.

- n +

Początkowy okres nauki w gimnazjum bywa dla wielu uczniów procesem adaptacji do nowych warunków. Uczniowie klas pierwszych przechodzą przez proces integracji wewnątrzszkolnej i wewnątrzklasowej oraz adaptacji do nowego etapu kształcenia, co w połączeniu z okresem dojrzewania sprzyja kryzysom wychowawczym.

Nawet w małych miejscowościach dostępne są różnego rodzaju narkotyki, po które sięgają coraz młodsze dzieci. Szczególnie podatni na namowy dealerów narkotykowych są uczniowie mający trudności z adaptacją do nowego środowisku i szukający w nim akceptacji za wszelką cenę. Celem proponowanych zajęć jest lepsza integracja w zespole klasowym, przekazanie podstawowych informacji o emocjach, nauka odmawiania i uświadomienie młodzieży jakie zagrożenie niosą za sobą środki odurzające.

Autorki artykułu są psychologami w Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Gryficach. Dzięki pozytywnemu ustosunkowaniu Dyrekcji oraz nauczycieli Gimnazjum nr 1 w Gryficach przeprowadziły cykl zajęć na podstawie przedstawionych poniżej scenariuszy, w klasach pierwszych tego gimnazjum . Wnioski i podsumowanie zajęć znajdują się na końcu artykułu.



KONSPEKTY ZAJĘĆ



Zajęcia nr I




Prowadzący przedstawiają się, informują dzieci o celu proponowanych zajęć i ich tematyce oraz czasie ich trwania(na czas zajęć krzesła w klasie ustawiamy w kręgu).

Każde z dzieci otrzymuje karteczkę, na której wypisuje swoje imię i przypina na piersi, prowadzący również. Kto chce może ozdobić swoją wizytówkę jakimś, charakterystycznym dla siebie rysunkiem.

Prosimy dzieci, aby każde z nich opowiedziało w kilku zdaniach o sobie. Zachęcamy, aby były to informacje pozwalające lepiej poznać dane dziecko przez klasę. W przypadku trudności, prowadzący może zacząć od siebie. Prosimy klasę o nie przerywanie cudzych wypowiedzi, tak aby każdy mógł się swobodnie wypowiedzieć.

"Pokaż miną jak się teraz czujesz" prosimy dzieci aby po pierwszej części zajęć, pokazały za pomocą miny, jakie jest samopoczucie każdego z nich.

Prosimy dzieci, aby każde z nich dokończyło następujące zdania (czytamy zdanie, każde z dzieci kończy je i dopiero czytamy następne):

- w tym tygodniu najbardziej ucieszyło mnie............., bo.............

- ostatnio najbardziej zmartwiło mnie........................., bo.............

- gdybym mogła(mógł) być zwierzęciem, to była (byłbym).............., bo.............

- gdybym mogła(mógłbym) być owocem, to była (byłbym).............., bo............

- chciałbym(chciała) zostać w życiu..............., bo.............. .

- nie odrobiłem ostatnio zadania domowego, bo................. .

- gdybym był sławną osobą, to byłbym...............

"Przekaż iskrę"- wszyscy chwytają się za ręce, jedna z osób przekazuje sąsiadowi uścisk ręki, ten przekazuje go następnej osobie itd. aż uścisk wraca do pierwszej osoby. Możemy pozwolić, by każde dziecko mogło "przekazać swoją" iskrę.

Jeżeli starczy czasu, prosimy aby na koniec zajęć każde z dzieci jeszcze raz pokazało miną jak się teraz czuje.


Zajęcia nr II.



1. Utworzenie kręgu, przywitanie dzieci, przypięcie karteczek z imionami.
Przekazanie dzieciom krótkiej informacji (ok. 10 min.) na temat emocji w formie przystępnego wykładu.


2. "Burza mózgów" nt. Jakich emocji doznajemy w szkole ? Jakich w domu ?Jedna osoba zapisuje na tablicy emocje doznawane w szkole, druga – w domu. Pozwalamy dzieciom na komentarz zapisków np. że emocje pokrywają się ze sobą itp.

3. Proponujemy "zabawę w emocje" – wyczytujemy po kolei zapisane emocje, dzieci których imiona lub nazwiska zaczynają się tą samą literą co dana emocja, pokazują ją gestami albo mimicznie. Jeżeli takich osób jest mało, pozostałe emocje mogą pokazać ochotnicy.

4. "Burza mózgów" nt. Co wywołuje w nas w domu gniew, złość, strach, wstyd itp.? Propozycje dzieci zapisuje na tablicy chętna osoba.

Jeżeli dzieci same tego nie powiedzą, na podsumowanie można dodać, że alkoholizm jednego lub obojga rodziców wywołuje u ich dzieci w\w emocje. Można też wspomnieć, że dzieci boją się pijanych rodziców a jednocześnie wstydzą się za nich. Wydaje się im , że są gorsze od innych. Dzieci z rodzin alkoholowych są zagrożone karą fizyczną, brakiem spokoju i miejsca do nauki, mają dodatkowe obowiązki za rodziców. Zachęcamy dzieci do dyskusji na ten temat, staramy się aby we wnioskach padło stwierdzenie, że dzieci nie ponoszą winy za rodziców więc nie muszą się wstydzić ani obwiniać siebie.


Zajęcia nr III.



Utworzenie kręgu, przywitanie dzieci, przypięcie karteczek z imionami Każde dziecko opowiada jak minął mu ostatni tydzień.

Burza mózgów na tematy:

"W jakich sytuacjach, przebywając wśród rówieśników, odczuwamy emocje typu : radość, szczęście, zadowolenie itp." Dzieci na otrzymanych karteczkach rysują schemat "radosnej buzi" i pokazują wszystkim.

"W jakich sytuacjach, przebywając wśród rówieśników odczuwamy emocje typu: gniew, złość, bezsilność itp." Jeżeli nie padnie spontaniczna odpowiedź, staramy się naprowadzić na takie skojarzenia, aby dzieci uświadomiły sobie, że sytuacje wywierania na nich nacisku, namawianie, też wywołuje złość i irytację. Rysujemy schemat "buzi złej" i pokazujemy wszystkim.


Przekazujemy dzieciom krótką informację o sytuacjach w życiu, kiedy niechętnie i wbrew sobie godzimy się na różne rzeczy. Informujemy, że każdy znajdzie się kiedyś w takiej sytuacji, kiedy chciałby odmówić czyjejś prośbie lub namowie. Nie zawsze potrafimy to zrobić. Należy pamiętać, że mamy prawo odmówić, jeżeli uważamy to za słuszne.

Rozdajemy dzieciom karteczki z "notami" od 1 do 5.Czytamy dzieciom przykłady sytuacji, kiedy chce się innym odmówić. Po każdym przykładzie oceniamy, czy łatwo czy trudno w takiej sytuacji jest odmówić. Oceny dokonujemy za pomocą "not" na skali 1-5, gdzie 1-b. łatwo, 5-b.trudno. Jedna osoba zapisuje noty dla każdego przykładu na tablicy. Na koniec podsumowujemy, czy łatwo jest odmawiać.


Przykłady:

  • Jesteś na biwaku z kolegami i koleżankami. Inni palą papierosy i namawiają ciebie. Ty nie chcesz palić, więc wyśmiewają się z ciebie. Czy łatwo czy trudno byłoby ci odmówić?
  • Jesteś na imprezie u kolegi. Wszyscy piją wino i namawiają ciebie. Ty nie chcesz pić i odmawiasz. Czy łatwo czy trudno byłoby ci odmówić?
  • Masz koleżankę lub kolegę, który nigdy nie odrabia prac domowych. Zawsze na przerwach odpisuje od ciebie. Ty masz już tego dość, chcesz odmówić. Czy łatwo czy trudno byłoby ci odmówić ?
  • Na wycieczce, gdy opiekunowie poszli spać, jeden z kolegów częstuje wszystkich w pokoju „trawką”. Wszyscy oprócz ciebie palą i namawiają ciebie. Czy łatwo czy trudno byłoby ci odmówić?
  • Masz koleżankę, z którą siedzisz w ławce. Lubisz ją ale denerwuje cię tym, że nigdy nie ma swoich przyborów szkolnych. Zawsze używa twoich mazaków, cyrkla, linijki itp. Podejmujesz decyzję, że tym razem już nie pożyczysz a koleżance wyjaśnisz co o tym myślisz. Czy łatwo czy trudno byłoby to zrobić?
  • Twój starszy brat wagaruje. Ty o tym wiesz. Chcesz powiedzieć o tym rodzicom, ale brat ci zabrania. Ty chcesz jednak powiedzieć. Czy łatwo czy trudno byłoby to zrobić?



Po ocenie poszczególnych przykładów można poprosić dzieci o wymyślenie, jak najlepiej byłoby postąpić w danym przypadku.


Zajęcia nr IV.



1. Utworzenie kręgu, przypięcie karteczek z imionami, każde z dzieci opowiada, jak minął mu tydzień.

Odgrywanie scenek związanych z odmawianiem. Klasa dzieli się na sześć grup. Każda grupa otrzymuje jedną historyjkę i przez kilka minut przygotowuje się do odgrywania scenki. Następnie po kolei odgrywane są scenki. Osoba odgrywająca rolę namawianego sama podejmuje decyzję czy da się namówić czy też nie.

Przykłady scenek do odgrywania:

  • Ewa i Magda są koleżankami. Pewnego razu Ewa nie była przygotowana do lekcji, namówiła grupkę kolegów do pójścia na wagary, namawiają też wspólnie Magdę aby im towarzyszyła. Magda nie bardzo ma na to ochotę ale pozostali próbują ją przekonać. Co zrobi Magda? Jeżeli odmówi, to jakich argumentów użyje?
  • Rodzice Kamila wyjechali na dwa dni, chłopiec został sam w domu. Koledzy dowiedzieli się o tym i namawiają go do zrobienia imprezy w domu. Czy Kamil da się namówić? Co zrobi?
  • Kasia i Maciek trafili na imprezę gdzie wszyscy oprócz nich piją. Ani Kasia ani Maciek nie chcą pić. Pozostali śmieją się z nich. Co zrobią? Czy potrafią odmówić?
  • Majka , Wojtek i Robert chodzą do jednej klasy. Wspólnie wybrali się na dyskotekę. Tam spotkali grupkę znajomych. Jeden z nich, Darek miał ze sobą skręty marihuany. Poczęstował pozostałych. Wszyscy zaczęli palić, Majka, Wojtek i Robert nie chcą. Inni ich namawiają. Co zrobią? Czy potrafią odmówić? Jak to zrobią?



Zajęcia nr V.



Dzieci tym razem siedzą w ławkach. Przypinamy kartki z imionami. Krótko przypominamy temat ostatnich zajęć. Na tablicy zawieszamy duży napis: "Mam swoje własne zdanie i świadomie sam podejmuję decyzje."


"Burza mózgów" na temat co w życiu jest szkodliwe a co zdrowe. Pomysły zapisujemy na tablicy podzielonej na dwie części: zdrowe - szkodliwe.


Klasę dzielimy na 4-5 grup. Każda grupa otrzymuje kilka "identyfikatorów środków odurzających" czyli pomoce dydaktyczne opracowane przez TZN, które pozwalają poznać mechanizmy oddziaływania kilku podstawowych narkotyków. Przedstawiamy dzieciom podstawowe informacje o narkotykach, sposobie ich działania na organizm ludzki oraz skutkach zażywania narkotyków. Wykład wspomagamy pracą z identyfikatorami.


Prosimy dzieci o wypełnienie anonimowej ankiety, w której pytamy o to, czy dziecko miało już kontakt z narkotykami, czy ktoś ich namawiał do spróbowania, czy znają osoby zażywające narkotyki itp.


PODSUMOWANIE



Na zakończenie zajęć przeprowadzono w klasach objętych programem profilaktycznym, anonimową ankietę, której wyniki przedstawiamy poniżej.


  • 45 % dzieci przyznaje, że zna osoby odurzające się.
  • 27% twierdzi, że ich koledzy lub koleżanki sięgają po narkotyki.
  • 1,9% podejrzewa o to kogoś ze swojej rodziny np. brata lub kuzyna.
  • 17,6% przyznaje, że wie kto, w Gryficach handluje narkotykami.
  • 20,5% wie, gdzie można kupić narkotyki.
  • 17,6% potwierdza, że proponowano im zakup narkotyku.
  • 20,5% przyznaje, że namawiano ich do spróbowania narkotyków.
  • 9,8% przyznaje, że próbowało jakiegokolwiek narkotyku.
  • 7,8% zrobiło to tylko raz, 0,98%- kilka razy.
  • 58,8% przyznaje się do palenia papierosów, 16,6% zrobiło to tylko raz, 34,3 %-kilka razy, 7,8% pali często.
  • 64,7% przyznaje się do picia alkoholu, 23,5% zrobiło to raz, 37,2%-kilka razy,3,9% twierdzi, że pije często.
  • 88,2% dzieci oceniło proponowane zajęcia jako ciekawe i atrakcyjne, 91% przyznaje że uczestnictwo w zajęciach pomoże im na przyszłość powiedzieć "NIE" w sytuacjach, gdy będą namawiani do picia, palenia czy zażywania narkotyków.


W trakcie realizacji programu zaobserwowano duże zaangażowanie dzieci w proponowane formy zajęć. Wykorzystanie kręgu pozwoliło na uaktywnienie nawet nieśmiałych i wycofujących się uczniów. W trakcie zajęć stwierdzono, że w przyszłości podczas realizacji programu, można dużo więcej czasu poświęcić odgrywaniu scenek przez uczniów, przeznaczając na nie nawet dwie godziny lekcyjne. Dzieci chętnie odgrywały scenki (po kilka razy te same, tylko grane przez innych uczniów), wymyślały swoje własne scenariusze.

Natomiast podczas "burzy mózgów," jeżeli prowadzący są w stanie zapanować nad pewnym chaosem jaki może powstać, warto jest pozwolić na to, by każde dziecko mogło samo zapisać na tablicy swój pomysł. Uaktywnia to dzieci i pozwala na to, aby te niezbyt pewne siebie, uwierzyły, że też mogą coś ciekawego wymyślić.

Jeżeli prowadzącym zajęcia byłby wychowawca klasy lub pedagog szkolny, przed rozdaniem dzieciom ankiet warto zdecydowanie podkreślić, że są one anonimowe i tak opracowane, że nikt nie jest w stanie rozpoznać kto daną ankietę wypełniał. W tym przypadku dzieci czują się pewniejsze wobec osób spoza szkoły.


BIBLIOGRAFIA



1. Fuchs Brigit, Gry i zabawy na dobry klimat w grupie; Jedność, Kielce 1999.

2. Jachimska Małgorzeta, Grupa bawi się i pracuje; UNUS, Wałbrzych 1994

3. Portman Rosemarie, Gry i zabawy przeciwko agresji; Jedność, Kielce 1999.

4. Profilaktyka uzależnień, Program edukacyjny; oprac. Kobiałka A. TWN, Warszawa 1990

Adres do korespondencji; derbeta@kki.net.pl



Opracowanie: mgr Lucyna Derkowska
Współpraca: mgr Dorota Złotogórska

Wyświetleń: 4396


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.