Katalog

Maria Zgłobicka
Wychowanie fizyczne, Referaty

Przyczyny powstawania wad postawy ciała i ich skutki

- n +

Przyczyny powstawania wad postawy ciała i ich skutki

Okres szkolny nie zawsze stwarza korzystne warunki do rozwoju dzieci. Ograniczenie aktywności ruchowej, siedzący tryb życia powoduje powstawanie wad postawy.

Wady postawy to zmiany w wyprostowanej, habitualnej (swobodnej) pozycji ciała, które zdecydowanie odbiegają od ukształtowań typowych dla danego wieku i płci.

Według T. Kasperczyka to "odchylenie od ogólnie przyjętych cech postawy prawidłowej właściwej danej kategorii wieku, płci i typu budowy". Natomiast N. Wolański uważa, że są to "zmiany utrwalone w układzie kostnym, błędy trzymania się, to także zaburzenia przestrzennego ukształtowania ciała".Natomiast błędy postawy - to odmienne od przyjętych za prawidłowe kształt lub usytuowanie poszczególnych części ciała (znajdującego się w swobodnej pozycji stojącej) polegające na wyraźnym zwiększeniu lub zmniejszeniu ich fizjologicznego wygięcia, uwypuklenia czy oddalenia w stosunku do pionu i poziomu, będące objawem nawykowego sposobu "trzymania się", dające się świadomie doraźnie zredukować napięciem mięśni.

Przyczyny powstawania wad postawy są różnorodne, zarówno pochodzenia zewnętrznego (środowisko) jak i wewnątrzustrojowego (predyspozycje wrodzone, wyrażające się wiotkością stabilizatorów układu ruchu, zaburzeniami chrząstek stawowych czy zaburzeniami równowagi mięśniowej). Postawę dziecka kształtuje środowisko, w którym bardzo ważną rolę odgrywa dom i szkoła. Oddziaływanie domu rodzinnego na organizm młodego człowieka jest szczególnie duże w okresie dzieciństwa, kiedy to organizm dziecka jest bardzo plastyczny i bardzo podatny na wszelkie wpływy zewnętrzne. Bardzo często rodzice nie zdają sobie sprawy, ze "swego niewłaściwego postępowania wobec małych dzieci", przyczyniają się do kształtowania wadliwej postawy dziecka np. noszenie dziecka na tej samej ręce przez dłuższy czas, podobnie prowadzenie dziecka zawsze za jedną rękę. Niedostosowane biurko, słabe oświetlenie, zbyt miękki tapczanik, nieodpowiednia odzież i obuwie oraz w ostatnim czasie dominacja siedzącego trybu życia przed telewizorem czy komputerem w niewłaściwej pozycji, wpływają w sposób znaczny na pogorszenie się postawy ciała. Brak świadomości rodziców w tym zakresie, obowiązki domowe, brak środków do godziwego życia jak również czasami niedbalstwo i brak zainteresowania, powodują, że rodzice dostrzegają problem dopiero wtedy, gdy wada postawy jest znaczna.

Środowiskiem dziecka jest także szkoła, w której dziennie spędza wiele czasu, dlatego też środowisko szkolne jako całość ma ogromny wpływ na kształtowanie prawidłowej postawy. Rzeczywistość jednak bywa inna - niekiedy przepełnione klasy, praca na zmiany, często nieodpowiednie ławki do wieku dziecka, siedząca pozycja przez kilka godzin, brak ćwiczeń śródlekcyjnych, zajęć ruchowych powoduje znużenie dziecka, a co za tym idzie typowa nawykowa wadliwa postawa. Niekorzystny wpływ ma także niewłaściwy sposób siedzenia podczas pisania, nieprawidłowa postawa stojąca przy tablicy, nieodpowiednie noszenie teczki z książkami, a niekiedy mechaniczne przyczyny w postaci ciasnego ubrania czy za małe wymiary obuwia.

Wady postawy bywają następstwem przebytych chorób np. krzywicy, gruźlicy, choroby Scheuermanna. Niektóre wady postawy przekazywane są dziedzicznie, do rozwoju innych doszło na wskutek zaburzonego wydzielania wewnątrzmacicznego. Bezpośredniej przyczyny innych wad należy upatrywać się w czynnikach toksycznych (zatrucia, choroby infekcyjne matki), które działały w różnych okresach życia płodowego.

Przyczyny powstawania wad postawy upatruje się także w nawyku nieprawidłowej postawy. Dla dzieci z wadą postawy, nawykowa postawa nieprawidłowa jest czymś naturalnym, zwykłym, przyjmowanym podświadomie, a tym samym nie wymagającym wysiłku w jej utrzymaniu. Postawa skorygowana natomiast jest czymś sztucznym, związanym często ze znacznym wysiłkiem nie tylko mięśniowym ale i psychicznym. U podstaw tego rodzaju wad postawy często leżą zaburzenia czucia głębokiego, krótkowzroczności, osłabienie słuchu. Na postawę ciała nie pozostaje bez wpływu stan psychiczny dziecka. Dzieci upośledzone umysłowo, wylęknione z reguły przybierają złą postawę. Najczęściej występującymi wadami u dzieci w młodszym wieku szkolnym są:
- boczne skrzywienia kręgosłupa (skoliozy)
- plecy okrągłe
- plecy wklęsłe
- plecy okrągło - wklęsłe
- płaskostopie

Do odchyleń w budowie można zaliczyć:
- odstawanie łopatek
- asymetrię barków
- asymetrię klatki piersiowej

Zarówno błędy jak i wady szpecą sylwetkę ale także wywierają negatywny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu.

Pogłębienie kifozy piersiowej wywołuje wysunięcie głowy ku przodowi, a to przyczynia się do spłaszczenia klatki piersiowej co w rezultacie pogarsza warunki pracy układu krążeniowego i oddechowego.

Nadmiernej lordozie lędźwiowej towarzyszy wystawanie brzucha, a związane z tym rozciągnięcie mięśni i opuszczenie trzewi jest niekorzystne dla pracy układu trawiennego. Zbyt duże lub zbyt małe krzywizny kręgosłupa, wszelkie objawy asymetrii ciała przyczyniają się do nierównomiernego, niewłaściwego obciążenia powierzchni nośnych narządów ruchu, a to stanowi zagrożenie powstawania w przyszłości zmian degeneracyjnych stawów i dolegliwości bólowych.

Ponadto u osób z nieprawidłowymi postawami może dochodzić do zmian wtórnych takich jak zmniejszenie wydolności krążeniowo - oddechowej, osłabienie mięśni oraz ograniczenia zakresu ruchów w stawach ramiennych, biodrowych i kręgosłupa co upośledza ogólną sprawność fizyczną.

"Stwierdzone wady postawy wywierają wybitnie hamujący wpływ na rozwój naturalnych czynności ruchowych - chód, bieg, skok, rzut, stale przydatne w życiu codziennym, ograniczają szybkość, zręczność siłę i wytrzymałość". Dlatego też należy im zapobiegać, a jeżeli już zaistniały - skutecznie korygować.

Literatura
Kasperczyk T. Wady postawy ciała, diagnostyka i leczenie. Kraków 1997
Kołodziej J., Kołodziej K., Momola I. Postawa ciała, jej wady i korekcja. Wydawnictwo FOSZE, Rzeszów 2004.
Kutzner-Kozińska M. Korekcja wad postawy. WSiP, Warszawa 1981.
Zeyland-Malawka E. Ćwiczenia korekcyjne. Wydawnictwo AWF w Gdańsku, Gdańsk 1995.

 

Opracowanie: Maria Zgłobicka

Wyświetleń: 4845


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.