Katalog

Anna Borowska
Muzyka, Artykuły

Atrakcyjne sposoby słuchania muzyki artystycznej w klasach IV-VI

- n +

Atrakcyjne sposoby słuchania muzyki artystycznej w klasach IV-VI

Dzieci z klas IV-VI szkoły podstawowej prezentują różny poziom wrażliwości muzycznej i umiejętności słuchania muzyki, przeżywania jej oraz dostrzegania elementów wyrazowych utworu. Maria Przychodzińska-Kaciczak w książce pt. "Zrozumieć muzykę" twierdzi, że istnieje kilka czynników decydujących o jakości przeżycia muzycznego. Są to: wiek dziecka, ogólna wrażliwość emocjonalna, wrażliwość estetyczna, doświadczenie artystyczne i doświadczenie intelektualne. Nauczyciel muzyki odgrywa dużą rolę w kształtowaniu doświadczeń artystycznych u dzieci. To on może przygotować do reagowania na muzykę i rozbudzać zainteresowania i zdolności. Kształceniu wrażliwości muzycznej sprzyjają następujące formy pracy z dziećmi: koncerty muzyczne, aktywność muzyczna i integracja zajęć muzycznych z plastycznymi. Koncerty muzyczne odbywające się w szkołach powinny spełniać następujące wymagania: - Utwory powinny być proste w budowie, o kontrastowych częściach, ciekawej linii melodycznej, dość krótkie. - Osoba prowadząca koncert powinna cechować się umiejętnością ciekawego prezentowania muzyki, tłumaczenia na język dziecka terminologii muzycznej i stosowania pozamuzycznych przykładów - Koncerty powinny kojarzyć się dzieciom z przyjemnymi uczuciami i przebiegać w atmosferze ciszy, spokoju, oczekiwania na spotkanie ze sztuką. Istnieje kilka metod aktywnego słuchania muzyki. Na swoich lekcjach często wykorzystuję metodę opracowaną przez Batti Strauss. Może ona przebiegać w następujący sposób: a) Ruch do muzyki - może to być improwizacja ruchowa lub zaplanowane kroki taneczne (np. na podstawie różnych tańców ludowych lub towarzyskich). Doskonale do tego rodzaju ćwiczeń nadają się utwory o formie ABA np. "Polka Italiano" S. Rachmaninowa, "Country Dance" J. Brahmsa. Można także improwizować opowieści ruchowe z elementami pantomimy proponując uczniom temat lub skorzystać z ich fantazji i wyobraźni, np. do J. Brahmsa "Taniec węgierski" N° 2 czy E. Griega "Norwegian Dance". b) Granie akompaniamentów perkusyjnych zaproponowanych przez nauczyciela lub ułożonych przez dzieci. Ważne jest, aby każdy uczeń miał swój instrument. Rolę dyrygenta pełni nauczyciel, a przy powtarzaniu utworu uczeń. Do tego rodzaju ćwiczeń wybieramy utwory bez zwolnień, przyspieszeń i o małej ilości części, np. "Marsz Radetzkiego" J. Straussa. c) Inne działania to np. układanie atrakcyjnych obrazów z kolorowych chustek. Nie bez znaczenia jest zachęcanie dzieci, aby uczyły się słuchać muzyki "jak dorośli". Uczniowie mają za zadanie wyobrazić sobie, że są w filharmonii na koncercie, a przed nimi na scenie grają muzycy. Po wysłuchaniu utworu dzieci klaszczą. Realizując słuchanie muzyki w taki sposób, dzieci uczą się koncentracji uwagi na treściach muzycznych i kulturalnego zachowania w miejscach publicznych. Związek muzyki i plastyki nie jest jednoznaczny, gdyż każdy rodzaj sztuki ma swoją strukturę, środki wyrazu i formy, czyli swój odrębny język. Niewątpliwie plastyka i muzyka "mówią" do dzieci różnymi językami. Bardzo często integracja zajęć plastycznych i muzycznych polegała na odtworzeniu utworu muzycznego i poleceniu dzieciom, aby namalowały lub narysowały to, co sobie wyobrażają pod wpływem dźwięków. Takie działanie nie spełnia założeń metody integracyjnej i spłyca temat. Dzieci interpretują to zadanie jako bardzo dowolne. Często malują orkiestrę, instrumenty lub to, co akurat sobie przypomną, np. grę komputerową. Wychodząc z założenia, że muzyka może pełnić rolę ilustracyjną, podkreślania i wzmacniania emocji, przeprowadzam z uczniami lekcję na temat muzyki w filmie. Następnie proponuję ćwiczenie "Zatrzymany kadr". Uczniowie słuchają krótkiego utworu muzycznego. Mają sobie wyobrazić, że jest to muzyka z filmu z ich wyobraźni. Rysują lub malują jedną klatkę z tego filmu i nadają mu tytuł. Ograniczając dzieciom możliwość wyboru barw do dwóch lub trzech zauważyłam, że bardzo często do utworów nostalgicznych, smutnych wybierają barwy zimne i złamane. W klasach IV-VI przeprowadzam lekcje polegające na porównywaniu środków wyrazu muzyki i plastyki. Oglądamy reprodukcje obrazów, słuchamy muzyki, następnie porównujemy nastrój obu tekstów kultury i określamy co na niego wpłynęło. Mogą to być następujące przykłady: a) Pieter Bruegel "Myśliwi na śniegu" i A. Vivaldi "Zima" b) Alfred Sisley "Łąka" i E. Grieg "Poranek" c) C. D. Friedrich "Opactwo w dębowym lesie" i E. Grieg "W grocie króla gór" d) V. van Gogh "Droga z cyprysem i z gwiazdą" i J. Brahms "Taniec węgierski" N° 1, g-moll Allegro molto Proponując uczniom opisane w tym artykule sposoby słuchania muzyki zachęcam ich do aktywności oraz zwracam uwagę, że podobne przeżycia i treści można przedstawić muzycznymi lub plastycznymi środkami wyrazu artystycznego.

Opracowanie: Anna Borowska

Wyświetleń: 1903


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.