Katalog

Aleksandra Kurlanc
Wychowanie fizyczne, Referaty

Znaczenie i konieczność prowadzenia ćwiczeń śródlekcyjnych

- n +

Znaczenie i konieczność prowadzenia ćwiczeń śródlekcyjnych

Chciałam poruszyć problem prowadzenia, zapomnianych trochę, ćwiczeń śródlekcyjnych. Jak bardzo ważną rolę one spełniają i dlaczego należy je prowadzić przedstawię w poniższym referacie.

Co dzieje się w organizmie dziecka podczas kilku godzin dziennie spędzanych w szkole?

Po przedszkolnym okresie nieskrępowanej swobody ruchowej dziecko zostaje wtłoczone do ławki szkolnej. Te kilka godzin spędza głównie w pozycji siedzącej, w bezruchu i skupieniu zarówno fizycznym jak i psychicznym. Pozycja ta sprzyja przedwczesnemu pojawianiu się zmęczenia, zwłaszcza u uczniów najmłodszych, których organizm jest jeszcze mało odporny. Powoduje też upośledzenie funkcji wegetatywnych, tzn. oddech staje się powierzchowny (co prowadzi do niedotlenienia organizmu), następują zaburzenia w krążeniu polegające na zaleganiu krwi żylnej w naczyniach miednicy i kończynach dolnych. Dziecko przybiera niedbałą, wadliwą postawę, garbi się, przechyla się (zazwyczaj prawą stronę) i kręci się w ławce. Są to wszystko odruchy obronne organizmu zmuszanego do bezruchu. Zmęczeniu ulegają także narządy zmysłów, zwłaszcza oko i ucho, czynnie zaangażowane w pracę szkolną. Należy również dodać momenty emocjonalne towarzyszące lekcji: obawę przed wywołaniem do odpowiedzi, stan napięcia w wypadku lekcji o żywej treści lub nudę lekcji nieinteresującej. Dochodzi do tego szczególne obciążenie prawej ręki przy czynnościach pisania, rysowania, co przy niewykształconej zborności ruchowej może prowadzić do zjawiska skurczu pisarskiego.


Jakie są wiec główne cele ćwiczeń śródlekcyjnych:
1. usunięcie lub przynajmniej zmniejszenie zmęczenia,
2. odprężenie nerwowo - psychiczne poprzez skierowanie uwagi dziecka na inne tory,
3. korekcja postawy ciała,
4. odciążenie analizatora wzrokowego (zmiana akomodacji oka),
5. odciążenie analizatora słuchowego w wypadku względnie głośnej lekcji (polecenie gestykulacji),
6. korzyść dydaktyczna - nauka prawidłowego oddechu, prawidłowej postawy.

Ćwiczeń śródlekcyjnych nie wolno pojmować jako zabiegu higienicznego przeciwstawnego interesom dydaktycznym. Wręcz odwrotnie. Stanowią one integralną część procesu nauczania i wychowania.

PEŁNA SPRAWNOŚĆ FIZJOLOGICZNA UCZNIA JEST PODSTAWOWYM WARUNKIEM POWODZENIA W NAUCE.

Uwagi praktyczne:
- ćwiczenia trwają 2-3 minuty, muszą być znane np. z lekcji wychowania fizycznego,
- nie ma określonej pory podczas lekcji do przeprowadzenia ćwiczeń, decyzję nauczyciel podejmuje sam dostrzegając objawy zmęczenia, spadek percepcji, wiercenie się, apatię,
- dzieci młodsze męczą się szybciej i przerwy są im najbardziej potrzebne,
- im późniejsza lekcja, tym większa potrzeba przerwy,
- najmniej odporny na zmęczenia organizm dziecka jest wiosną,
- przed przystąpieniem do ćwiczeń otworzyć wszystkie okna,
- bezpieczna pozycja podczas ćwiczeń - odpowiednia odległość od stolika,
- utrzymanie w grupie karności i porządku - warunek bezpieczeństwa w tak licznej grupie i pomieszczeniu,
- nie należy stosować ćwiczeń o dużym ładunku emocjonalnym a także rzutów,
- nie mogą to być ćwiczenia nowe, trudne, złożone,
- uczniom niegrzecznym, nadpobudliwym lub odwrotnie, nieśmiałym, odizolowanym można polecić prowadzenie ćwiczeń.

Do przykładowych ćwiczeń śródlekcyjnych dodałam ćwiczenia oddechowe, które spełniają bardzo ważną rolę - korekcyjną i dotleniającą. Stosujemy je jednocześnie. Jeżeli będą stosowane często podczas przerw śródlekcyjnych, regularnie na lekcjach wychowania fizycznego wtedy przyniosą efekt wymierny. Nauczymy dziecko prawidłowej postawy, prawidłowego oddechu a także zrealizujemy cele ćwiczeń śródlekcyjnych.

Na początek dobrze będzie, jeśli okna zostaną otwarte a dzieci zmienią pozycję i wykonają kilka najprostszych ruchów. Zaczynając od takiego planu minimum możemy go stopniowo rozwijać i wzbogacać dochodząc do perfekcji w metodzie przeciwdziałania zmęczeniu i profilaktyce wad postawy. Chwila szerszego oddechu świeżym powietrzem, kilka ruchów i oderwanie się od lekcji nie zaszkodzą zresztą i nauczycielowi.

PRZYKŁADOWE ĆWICZENIA ŚRÓDLEKCYJNE

1. Wstawanie i siadanie na krzesło
2. Prawidłowe odchodzenie i podejście do stolika (krzesła)
3. Pajacyk
4. Krzywe i proste drzewo
5. Marsz w przód i w tył (2 kroki)
6. Marsz w miejscu z wysokim unoszeniem kolan i ruchami RR
7. Podskoki w miejscu
8. Marsz w miejscu na palcach i piętach na zmianę
9. Drzewa na wietrze - RR na karku, łokcie odwiedzione, skłony na boki
10. Krążenia barków w przód i w tył
11. Podskoki jednonóż na zmianę PN i LN
12. Jak w ćwiczeniu 9., RR uniesione w górę
13. Na sygnał podniesionej ręki dzieci chowają się pod stolik, na klaśnięcie wychodzą (siadają na krześle)
14. Chwyt lewego ucha PR, prawego ucha LR (RR tyłem), postawa rozkroczna
15. Przysiady

Uwaga:
pozycja korekcyjna (dłonie odwiedzione) przy ćwiczeniach 1., 2., 5., 8., 15.

Bibliografia:
1. Botwiński R. / Kultura fizyczna w szkole, Warszawa 1985
2. Demel M., Skład A. / Teoria wychowania fizycznego, Warszawa 1986
3. Gniewkowski W., Wlaźnik K., / Wychowanie fizyczne, Warszawa 1985
4. Górna K., Garbaciak W. / Kultura fizyczna w szkole, Katowice 1996
Owczarek S. / Atlas ćwiczeń korekcyjnych, Warszawa 1998

 

Opracowanie: Aleksandra Kurlanc

Wyświetleń: 1510


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.