Nauka a świat sztuczek magicznych - scenariusz zajęć na kole przyrodniczym

Cele:
wiadomości:
- uczeń zna właściwości, którymi różnią się substancje
- uczeń wie jak oddziałują na siebie ładunki jedno i różnoimienne
- zna zasady bezpiecznej pracy podczas wykonywania doświadczeń
- rozumie termin - przemiana chemiczna
umiejętności:
- uczeń wyciąga wnioski na podstawie przeprowadzonych doświadczeń
- analizuje przebieg doświadczeń
- potrafi wyjaśnić na czym polega proces rozszczepiania światła białego i rozszerzalności temperaturowej

Forma: praca w grupach, cała klasa

Metoda: laboratoryjno - ćwiczeniowa, obserwacja kierowana, pogadanka

Środki dydaktyczne:
tektura, nożyczki, ołówek, papier kolorowy, świeczka, szklanka, soda oczyszczona, ocet, kulki naftaliny, wydmuszka z jajka, laska ebonitowa, talerz płaski.

Przebieg lekcji:
I. Faza wprowadzająca
- przypomnienie wiadomości o ładunkach elektrycznych, rozszerzalności temperaturowej, rozszczepianiu światła białego i właściwościach substancji
- przedstawienie tematu zajęć
- przypomnienie zasad pracy w czasie wykonywania doświadczeń
II. Faza realizacji
- uczniowie pracują w grupach
- każda grupa wykonuje doświadczenia według instrukcji
- po wykonaniu doświadczeń uczniowie uzupełniają kartę odpowiedzi
III. Faza podsumowująca
- grupy prezentują wnioski do jakich doszli po wykonaniu doświadczeń
- pogadanka na temat naukowego wyjaśniania zjawisk i procesów, które nieraz sprawiają wrażenie sztuczek magicznych
- zaproponowanie uczniom aby każdy na następne zajęcia przygotował doświadczenie i wyjaśnił na czym polega jego tajemnica

Instrukcja do wykonania doświadczeń

Doświadczenie - Tajemniczy bąk
Z tektury należy wyciąć koło o średnicy 12 cm. Koło to dzielimy na siedem części, na każdą część przyklejamy kolejno kawałki papieru w kolorach: fiolet, niebieski, błękit, zielony, żółty, pomarańczowy, czerwony. Przez środek koła ( kolory powinny być na górnej części krążka) przebijamy ołówek, dobrze zatemperowany. Po zakręceniu bąka patrzymy na jego tarczę, jaki kolor widzicie?
- Dlaczego na bąku użyliście akurat takich kolorów?
- Czy kolejność naklejania kolorów ma jakieś znaczenie?
- Jaki jest efekt kolorystyczny po zakręceniu nim, wyjaśnij to?

Doświadczenie - Kociołek szejka
W tekturowe pudełko o wymiarach około 6 x 6 cm nalewamy wodę (niepełne). Umieszczamy pudełko nad płomieniem świeczki tak, aby powierzchnia tektury wystająca ponad powierzchnię ognia nie stykała się z ogniem. Pudełko należy trzymać przez jakiś uchwyt. Po pewnym czasie woda zaczyna się gotować.
- Dlaczego papier nie uległ zapaleniu a woda w kociołku zagotowała się?
- Dlaczego trzeba uważać aby ogień nie dosięgał tektury pudełka, która nie jest zalana wodą?

Doświadczenie - Taniec kulek z naftaliny
Do szklanki wypełnionej wodą wlewamy łyżkę octu i wsypujemy łyżkę sody oczyszczonej. Następnie wrzucamy do niej 3 kulki naftaliny. Obserwujemy wynik doświadczenia.
- Jak wyjaśnicie unoszenie się kulek a następnie ich opadanie?

Doświadczenie - Posłuszne jajko
Laskę ebonitową pocieramy o kawałek wełny i zbliżamy do wydmuszki jajka. Następnie wykonujemy powolne ruchy laską.
- Jajko wędruje za laską, jak to wytłumaczysz?

Doświadczenie - Zaczarowana szklanka
Na talerz nalewamy trochę wody. Szklankę napełniamy gorącą wodą, po chwili wodę wylewamy ze szklanki do jakiegoś naczynia a szklankę kładziemy dnem do góry na talerzu. Przez około 2-3 minuty obserwujemy co się dzieje z wodą znajdującą się na talerzu.
- Dlaczego woda została wessana do szklanki?
- Dlaczego szklankę przed doświadczeniem trzeba było ogrzać?

Które doświadczenie podobało wam się najbardziej ..............................................
 

Opracowanie: Ewa Wijas

Wyświetleń: 2307