Właściwości wody w stanie ciekłym, gazowym i stałym

Konspekt lekcji przyrody w klasie IV

Cel główny lekcji:
- Zapoznanie uczniów z występującymi w przyrodzie stanami substancji na przykładzie wody.

Cele operacyjne:
uczeń wie:
- co to jest ciecz, gaz, ciało stałe,
- w jakich temperaturach występuje dana postać wody,
uczeń zna:
- warunki, w jakich może obserwować wodę w różnych stanach skupienia w najbliższej okolicy,
- różnice pomiędzy trzema stanami skupienia ciał,
uczeń rozumie:
- w jaki sposób woda zmienia stan skupienia,
- że lód woda i para wodna to ta sama substancja lecz w różnych stanach skupienia,
- pojęcia: stan skupienia, parowanie, skraplanie, wrzenie, topnienie, krzepnięcie (zamarzanie)
uczeń umie:
- doprowadzić wodę do wrzenia,
- zamrozić wodę,
- stopić lód,
uczeń potrafi:
- wyjaśnić pojęcia: stan skupienia, parowanie, skraplanie, wrzenie, topnienie, krzepnięcie,
- uzasadnić potrzebę oszczędzania wody,
- wyjaśnić, który ze stanów skupienia jest najważniejszy dla istnienia życia,
- posługiwać się termometrem.

Typ lekcji:
- lekcja poświęcona opracowaniu nowego materiału.

Postawy:
- świadomość życiowej użyteczności zdobywanej wiedzy,
- rozwijanie dociekliwości poznawczej.

Metody i techniki:
- pogadanka, praca z podręcznikiem,
- eksperyment.

Metody pracy:
- praca z całą klasą, w grupach

Pomoce dydaktyczne:
- woda z kranu, lód z lodówki, zlewki, palnik spirytusowy, termometr,
- butelka i kubek z zamarzniętą wodą, spodek.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca.

1. Podaj nazwę substancji najbardziej rozpowszechnionej w przyrodzie.
2. Dlaczego woda jest bardzo cenną substancją, skoro jest najbardziej rozpowszechniona w przyrodzie?
3. Z czym kojarzy się wam woda?
4. Objaśnienie celów lekcji i podanie tematu.

Faza realizacyjna.

Nauczyciel pokazuje uczniom wodę w postaci ciekłej i stałej (lód).

Doświadczenie 1.- Obserwacja kostek lodu i wody.

Przebieg doświadczenia:
Do zlewki napełnionej do połowy zimną wodą wrzucamy kostki lodu.

Obserwacje i wnioski:
Kostki lodu pływają w wodzie. Lód jest lżejszy od wody. Większa część lodu zanurzona jest pod wodą, mniejsza jest widoczna nad wodą.

Doświadczenie 2.- Wyznaczanie zakresu temperatur, w których występują poszczególne postacie wody:

a) Pomiar temperatury zgniecionego lodu.

Przebieg doświadczenia.
Pokruszony lód wrzucamy do zlewki. Wśród kostek lodu umieszczamy termometr.

Obserwacje i wnioski:
Termometr cały czas wskazuje 0C. W zlewce pojawia się woda. Lód bardzo powoli zaczyna się topić.

b) Pomiar temperatury wody powstającej z topniejącego lodu.

Przebieg doświadczenia:
Zlewkę z lodem ogrzewamy bardzo powoli na trójnogu nad palnikiem spirytusowym. Obserwujemy zjawisko topnienia. Obserwujemy wskazania termometru.

Obserwacje i wnioski:
Ogrzewany lód topi się. Termometr cały czas wskazuje 0C. Podczas topnienia ,mimo ogrzewania, nie zmienia się temperatura.

c) Pomiar temperatury wrzenia wody.

Przebieg doświadczenia:
Zlewkę z wodą podgrzewamy powoli nad palnikiem spirytusowym. Umieszczamy w niej termometr o skali powyżej 100C. Obserwujemy, co dzieje się z wodą oraz jak zmieniają się wskazania termometru.

Obserwacje i wnioski:
Termometr wskazuje coraz wyższą temperaturę. Nad rondelkiem wznosi się mgiełka - zamieniona w kropelki para wodna. Para wodna tuż nad wodą nie jest widoczna. Nagle termometr wskazuje temperaturę 100C. Z wody wydostają się pęcherzyki - to pęcherzyki pary wodnej. Woda paruje całą objętością. Parowanie całą objętością nazywa się wrzeniem. Wrzenie zachodzi w stałej temperaturze - 100C. Niezależnie, jak długo ogrzewamy wodę, temperatura wrzenia jest stała i wynosi 100C.

Doświadczenie 3.- Skraplanie pary wodnej.

Przebieg doświadczenia:
Na zlewkę z gotującą wodą kładziemy spodek. Po chwili, ostrożnie, aby się nie oparzyć, zdejmujemy go.

Obserwacje i wnioski:
Wydostająca się ze zlewki z wodą para wodna została oziębiona na spodku i zebrała się na nim w postaci kropelek wody. Kropelki wody to wynik skroplenia pary wodnej.

Doświadczenie 4.- Zamarzanie wody

Przebieg doświadczenia:
Nauczyciel pokazuje uczniom przygotowaną wcześniej wodę zamarzniętą w butelce plastikowej i kubku

Obserwacje i wnioski:
Lód wystaje ponad brzegi kubka, chociaż wcześniej woda sięgała równo ze ściankami. W zakorkowanej butelce lód nie mógł wydostać się na zewnątrz rozsadził więc butelkę. Woda podczas zamarzania zwiększa swoją objętość.

Faza podsumowująca

Uczniowie przy pomocy nauczyciela podsumowują problem - wyciągają wnioski, wyjaśniają pojęcia: topnienie, krzepnięcie,(zamarzanie), skraplanie, parowanie, wrzenie, zapisują je w zeszytach..
1. Woda występuje w trzech stanach skupienia:
- Stałym - jako lód
- Ciekłym - jako woda
- gazowym- jako para wodna

2. Pomiędzy poszczególnymi stanami mogą zachodzić przemiany zwane przejściami międzyfazowymi:
- Topnienie
to proces podczas którego ciało stałe zmienia się w ciecz.
Dla lodu temperatura topnienia wynosi 0C.
- Krzepnięcie
proces zamiany cieczy w ciało stałe.
Woda zamarza w temperaturze 0C. Podczas zamarzania woda zwiększa swoją objętość.
- Parowanie i wrzenie
to przejście substancji ze stanu ciekłego w stan gazowy. Parowanie zachodzi w dowolnej temperaturze.
Wrzenie zachodzi w stałej temperaturze. Dla wody jest to temperatura 100C.
- Skraplanie- proces, podczas którego gaz zamienia się w ciecz.

Praca domowa.
1.Odgadnij, co na rysunku oznaczają strzałki. Przy każdej z nich umieść nazwę zjawiska, które ona wskazuje.

2. Jak należy w życiu codziennym oszczędnie gospodarować wodą?

 

Opracowanie: Ewa Galas
Kowalik Janusz
Szkoła Podstawowa w Drochlinie

Wyświetleń: 7796