Katalog

Zofia Przybyłowicz, Ewa Nowak
Lekcja wychowawcza, Scenariusze

Przykładowe scenariusze zajęć na temat agresji i przemocy dla uczniów gimnazjów

- n +

Przykładowe scenariusze zajęć na temat agresji i przemocy dla uczniów gimnazjów

Przykładowe scenariusze zajęć na temat agresji i przemocy dla uczniów gimnazjów.

Scenariusz I


Temat: Budowanie zasad i norm klasowego współżycia wśród uczniów.

Cele:
Uczniowie po zajęciach:
- znają zasady i normy funkcjonowania w klasie,
- dbają o przestrzeganie zasad współżycia klasowego,
- analizują mocne strony osobowości swojej oraz kolegów,
- mają świadomość swojej wartości dla kolegów i koleżanek.

Czas: 2 x 45'

Metody pracy:
- praca w kręgu,
- dyskusja klasowa,
- gry i zabawy,
- rysunek.

Materiały:
- identyfikatory,
- szary papier,
- kredki, pisaki, pastele,
- papier kolorowy samoprzylepny.

Przebieg zajęć:
1. Przywitanie się z uczniami w klasie.
2. Krótka prezentacja wyników przeprowadzonych badań ankietowych, tematyki spotkania oraz celów zajęć.
3. Autoprezentacja prowadzących i uczestników zajęć.
Po przypięciu identyfikatorów prowadzący podają następującą instrukcję:
Powiedz coś o swojej rodzinie, zainteresowaniach, hobby, sposobach spędzania wolnego czasu oraz jeżeli jest coś co chciałbyś, aby koledzy o Tobie wiedzieli.
4. Zabawa ruchowa integracyjna: Wszyscy, którzy...
5. Wypracowanie zasad i norm funkcjonowania uczniów w klasie.
Prowadzący proszą, aby każdy uczeń wypisał na kartce jakie zachowania lubi, a jakie mu szczególnie przeszkadzają u kolegów w klasie.
Następnie zbierają karteczki od uczniów i spisują na arkuszach zbiorczych podane zachowania pozytywne i negatywne z zaznaczeniem częstotliwości typowania.
W dalszym ciągu zajęć prowadzący wspólnie z klasą przeformułowują podane zachowania na zasady i normy postępowania w formie pozytywnych stwierdzeń.
6. Zawarcie kontraktu z uczniami odnośnie zgody na przestrzeganie wypracowanych zasad i norm na zajęciach i również poza nimi (w klasie, poza klasą; w szkole, poza szkołą).
7. Ćwiczenia integracyjne Drzewo darów.

Prowadzący dzielą klasę na 3 grupy. Pierwsza grupa rozpoczyna rysowanie drzewa na dużym arkuszu papieru, w tym czasie pozostałe dwie grupy uczniów wypisują na listkach wyciętych z samoprzylepnego papieru swoje dary dla klasy. Po około 5 minutach kolejna grupa przystępuje do kontynuowania rysowania drzewa. Rotacja trwa aż wszyscy uczniowie będą mieli okazję tworzyć wspólny rysunek i przygotować listki z darami.

Następnie uczniowie zawieszają arkusz z rysunkiem drzewa i wszyscy po kolei umieszczają na nim swoje listki darów dla klasy.

Na koniec ćwiczenia prowadzący proszą, aby uczniowie w kręgu odpowiedzieli na pytanie: Jak się czułeś podczas rysowania? Czy wymyślenie darów dla klasy było trudne?
8. Praca w kręgu - uczniowie zapraszają się nawzajem do wypowiedzi:
Co ważnego dla siebie i kolegów wynosisz z tych zajęć?

Ewaluacja pisemna:
1. Co Ci się podobało, a co chciałbyś zmienić na tych zajęciach?
2. Co ważnego dla Ciebie wydarzyło się na tych zajęciach?
3. Czy sądzisz, że kontynuowanie tego typu zajęć przyniosłoby korzyści Tobie i Twojej klasie?

Scenariusz II


Temat: Wyrabianie u uczniów umiejętności rozpoznawania zachowań agresywnych.

Cele:
Uczniowie po zajęciach:
- potrafią rozpoznawać zachowania agresywne,
- mają świadomość jakie uczucia przeżywa obiekt agresji.

Czas: 2 x 45'

Metody pracy:
- praca w kręgu,
- burza mózgów,
- debata za i przeciw,
- gry i zabawy,
- socjodrama.

Materiały:
- szary papier,
- pisaki,
- cenki,
- nożyczki,
- taśma klejąca.

Przebieg zajęć:
1. Przywitanie się z uczniami w klasie.
2. Prowadzący proszą uczniów, aby wypowiedzieli się na temat: Czy od czasu poprzednich zajęć wydarzyło się coś o czym chciałbyś powiedzieć? Powiedz jak się czujesz dzisiaj?
3. Zabawa: Imię z przymiotnikiem.
Prowadzący proszą: Podaj swoje imię z przymiotnikiem rozpoczynającym się pierwszą literą Twojego imienia (najlepiej, żeby był to przymiotnik określający Ciebie).
Jeżeli uczeń będzie miał trudności z wymyśleniem przymiotnika, prowadzący poprosi klasę o pomoc.
4. Burza mózgów - Podaj z czym kojarzy Ci się słowo agresja.
Prowadzący spisują podawane skojarzenia na arkuszach papieru porządkując je w następujących kategoriach:
∆ agresja słowna,
∆ agresja fizyczna,
∆ agresja wobec jednostki,
∆ agresja wobec grupy społecznej lub całego społeczeństwa,
∆ agresja wobec istot żywych,
∆ agresja wobec przedmiotów.
5. Ćwiczenie uświadamiające uczniom częstotliwość stykania się z określonymi rodzajami agresji.
Prowadzący rozdają uczniom po 5 cenek z zadaniem umieszczenia ich przy 5 wybranych rodzajach agresji (wypisanych w poprzednim ćwiczeniu), z którymi najczęściej się stykają aktualnie.
Następnie prowadzący krótko podsumowują ćwiczenie. Komentują jego wyniki w nawiązaniu do badań ankietowych przeprowadzonych w klasie.
6. Ćwiczenie uwrażliwiające uczniów na rozpoznawanie zachowań agresywnych.
Prowadzący podają instrukcję: Oceń, czy niżej wymienione zachowanie jest przejawem agresji czy nie, poprzez zajęcie miejsca pod napisem tak lub nie .
Rodzaje zachowań:
- Marcin wychodząc z klasy niechcący potrącił kolegę.
- Janek podstawił nogę biegnącej koleżance.
- Chłopiec wyśmiewał się z kolegi, którego plecak mu się nie podobał.
- Jacek kopnął ławkę, gdy przechodząc uderzył się o nią.
- Magda wydrapała na ławce napis "Kaśka jest głupia".
- Zosia zabrała liścik adresowany do innej osoby i odczytała go głośno.
- Zenek zabił komara, który usiadł mu na ręce.
- Wiesiek powiedział do kolegi "Ty idioto".
- Na dyskotece Jurek głośno mówił o Maćku, że nie umie tańczyć.
- Koledzy nazwali Łukasza "Gruby".
- Małgosia poinformowała koleżanki, że siostra Joasi leży w szpitalu.
- Janek wrzasnął głośno, gdy nie trafił do kosza.
- Filip rzucił tornister kolegi na ziemię.
- Basia powiedziała Krysi, że Monika obmawiała ją.
- Krzysiek przewrócił kolegę podczas gry w piłkę.

7. Próba stworzenia definicji agresji - praca w grupach.
Prowadzący dzielą klasę na 5 grup prosząc, aby uczniowie w każdej z nich spróbowali sformułować odpowiedzi na pytanie: Co to jest agresja?
Następnie przedstawiciele grup prezentują wypracowane propozycje. Kolejnym krokiem jest skonstruowanie wspólnej wersji definicji.
W wypracowanej definicji należy uwzględnić, że agresja jest działaniem celowym, zamierzonym, skierowanym przeciwko osobie i mającym na celu wyrządzanie krzywdy psychicznej lub fizycznej.
8. Zabawa ruchowa: Zwierzyniec.
9. Ćwiczenie: Wewnętrzne Ja - Zewnętrzne Ja.

Prowadzący proszą, aby uczestnicy zajęć na dwóch złożonych arkuszach papieru szarego obrysowali kontur postaci jednego z uczniów i wycięli obrysowane sylwetki. Obie postacie stanowią jedną osobę - Marcina. Na jednej sylwetce należy napisać Marcin, a na drugiej wewnętrzne Ja Marcina. Wewnętrzne Ja Marcina symbolizuje jego poczucie własnej wartości, przeżycia, myśli, nastroje, na które ma wpływ on sam oraz zachowania i wypowiedzi innych ludzi.

Postać Marcina trzyma na kolanach jeden z uczniów, a postać z napisem wewnętrzne Ja Marcina należy położyć na podłodze w środku kręgu.

Następnie prowadzący odczytuje głośno opowiadanie o przeżyciach Marcina, a uczniowie odrywają kawałek postaci wewnętrznego Ja, gdy usłyszą o sytuacji, która ich zdaniem zraniła Marcina (A. Kołodziejczyk, 1997).

Opowiadanie:
Poprzedniego wieczoru Marcin zasiedział się trochę dłużej u swego kolegi Maćka. Gdy wrócił późno do domu, ojciec skrzyczał go, że nie odrobił lekcji ( oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina).

Rano, gdy się obudził, przypomniał sobie, że nie odrobił pracy domowej z matematyki. Pomyślał, że może mu grozić jedynka na zakończenie semestru ( oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina ).

Podczas lekcji języka polskiego Marcin rozmawiał z kolegą. Nauczyciel skarcił go i wpisał uwagę do dzienniczka (oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina).

Na lekcji WF grał w piłkę nożną. Miał dobrą okazję do strzelenia bramki, ale jej nie wykorzystał. Koledzy mieli do niego pretensje (oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina).

Był głodny, zaczął szukać kanapki w swojej teczce, ale przypomniał sobie, że rano w pośpiechu jej nie zabrał (oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina ).

Podczas następnej lekcji nauczycielka podzieliła klasę na kilka grup, ale on nie miał ochoty pracować w swojej grupie. Koleżanki i koledzy mieli do niego o to pretensje (oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina).

Kiedy wracał ze szkoły autobusem, siedział i myślał o wydarzeniach, jakie przytrafiły mu się tego dnia. Nie zauważył, że obok niego stał starszy pan. Gdy to zobaczył zawstydził się, że nie ustąpił mu miejsca
( oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina ) (A. Kołodziejczyk, 1997, s. 43-44).

Po zakończeniu opowiadania prowadzący proszą, aby uczniowie porównali wielkość pozostałego Wewnętrznego Ja z postacią Marcina trzymana, przez jednego z uczniów oraz powiedzieli o tym jak według nich czuje się teraz Marcin i co myśli o sobie.

Prowadzący następnie proszą, aby uczniowie zastanowili się co mogliby zrobić, albo powiedzieć Marcinowi, aby poczuł się lepiej. W trakcie ponownego czytania opowiadania uczniowie podają pomysły na poprawienie samopoczucia Marcina i jednocześnie doklejają uprzednio oderwane części Wewnętrznego Ja, a sklejoną postać porównują z początkowym Zewnętrznym Ja.

Na zakończenie prowadzący proponują, aby uczniowie podzielili się swoimi odczuciami i refleksjami oraz własnymi doświadczeniami z podobnych sytuacji (A. Kołodziejczyk, 1997).

10. Rundka końcowa - prowadzący proszą uczniów o odpowiedź na pytanie: Z jakimi uczuciami wychodzisz po zajęciach?

Ewaluacja pisemna:
1. Czy było na tych zajęciach coś co Cię szczególnie poruszyło?
2. Z jakimi refleksjami wychodzisz po tych zajęciach?

Scenariusz III


Temat: Sposoby konstruktywnego wyrażania złości.

Cele:
Uczniowie po zajęciach:
- potrafią rozpoznawać uczucie złości u siebie i u innych,
- znają sposoby konstruktywnego wyrażania uczuć typu złość, gniew, niezadowolenie,
- rozumieją znaczenie umiejętności wyrażania złości w sposób akceptowany społecznie.

Czas: 2 x 45'

Metody pracy:
- praca w kręgu,
- burza mózgów,
- rysunek,
- praca w grupach,
- dyskusja klasowa,
- miniwykład.

Materiały:
- szary papier,
- kartki do rysowania,
- kredki, pisaki, pastele,
- szpilki, magnesy, taśma klejąca.

Przebieg zajęć:
1. Przywitanie.
2. Rundka wstępna.
Prowadzący proszą uczniów, aby określili swój aktualny nastrój porównując go do pogody.
3. Ćwiczenie: Ściana złości
Prowadzący podają instrukcję: Narysuj w sposób symboliczny złość.
Po wykonaniu rysunków uczniowie przypinają je na jednej ścianie. Wszyscy uczestnicy zajęć oglądają wystawę, a następnie podają nasuwające im się skojarzenia.
Prowadzący zapisują wypowiedzi grupując je w następujących kategoriach: uczucia, zachowania, przyczyny. W oparciu o wypracowane plakaty prowadzący rozmawiają z uczniami na temat złości.
4. Zabawa ruchowa - "Ludzie do ludzi".
5. Praca w grupach - Sposoby wyrażania złości.
Prowadzący dzielą klasę na 5 grup prosząc, aby uczniowie w zespołach zapisali w jaki sposób ludzie wyrażają złość, starając się znaleźć jak najwięcej takich sposobów, które nie ranią innych. Następnie prowadzący zapisują wypracowane w grupach sposoby na arkuszach zbiorczych. Po czym podsumowują ćwiczenie podkreślając, że istnieje wiele sposobów wyrażania złości, które pozwalają odreagować napięcia nie czyniąc krzywdy innym.
6. Dyskusja klasowa na temat:
1. Co by było, gdyby ludzie nie wyrażali w ogóle tak zwanych negatywnych uczuć ( złość, gniew, niezadowolenie)?
2. Jakie dostrzegasz pozytywne aspekty wyrażania złości, gniewu i niezadowolenia?

Miniwykład prowadzących dotyczący szkodliwości blokowania ekspresji uczuć oraz korzyści płynących z konstruktywnego ich wyrażania.
7. Rundka w kręgu: Co ważnego dla siebie wynosisz z tych zajęć?

Ewaluacja pisemna:
1. Czy dowiedziałeś się na dzisiejszych zajęciach czegoś co może wpłynąć na Twoje zachowanie?
2. Czy sądzisz, że te zajęcia były ważne dla Ciebie i Twojej klasy? Jeżeli tak, napisz z jakiego powodu.

BIBLIOGRAFIA


Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T., Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla klas 1-3 szkół podstawowych, Wydawnictwo ATE s.c., Skarżysko Kamienna 1997
Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T., Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla klas 4-6 szkół podstawowych, Wydawnictwo ATE s.c., Skarżysko Kamienna 1997
Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T., Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla klas 7-8 szkół podstawowych, Wydawnictwo ATE s.c., Skarżysko Kamienna 1998
Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T., Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla szkół podstawowych, Wydawnictwo ATE s.c., Starachowice 1998
Kopeczek J., Praca metodami psychoaktywnymi, Wydawnictwo ODP, Tarnobrzeg 1998

Rojewska J., Grupa bawi się i pracuje, cz.II, Oficyna Wydawnicza UNUS, Wrocław 2000
Tokarczuk O. (red.)., Grupa bawi się i pracuje, Oficyna Wydawnicza UNUS, Wrocław 1994
 

Opracowanie: EWA NOWAK
ZOFIA PRZYBYŁOWICZ

Wyświetleń: 35649


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.