Katalog Zofia Przybyłowicz, Ewa Nowak Lekcja wychowawcza, Scenariusze Przykładowe scenariusze zajęć na temat agresji i przemocy dla uczniów gimnazjówPrzykładowe scenariusze zajęć na temat agresji i przemocy dla uczniów gimnazjówPrzykładowe scenariusze zajęć na temat agresji i przemocy dla uczniów gimnazjów.Scenariusz I Temat: Budowanie zasad i norm klasowego współżycia wśród uczniów. Cele: Uczniowie po zajęciach: - znają zasady i normy funkcjonowania w klasie, - dbają o przestrzeganie zasad współżycia klasowego, - analizują mocne strony osobowości swojej oraz kolegów, - mają świadomość swojej wartości dla kolegów i koleżanek. Czas: 2 x 45' Metody pracy: - praca w kręgu, - dyskusja klasowa, - gry i zabawy, - rysunek. Materiały: - identyfikatory, - szary papier, - kredki, pisaki, pastele, - papier kolorowy samoprzylepny. Przebieg zajęć: 1. Przywitanie się z uczniami w klasie. 2. Krótka prezentacja wyników przeprowadzonych badań ankietowych, tematyki spotkania oraz celów zajęć. 3. Autoprezentacja prowadzących i uczestników zajęć. Po przypięciu identyfikatorów prowadzący podają następującą instrukcję: Powiedz coś o swojej rodzinie, zainteresowaniach, hobby, sposobach spędzania wolnego czasu oraz jeżeli jest coś co chciałbyś, aby koledzy o Tobie wiedzieli. 4. Zabawa ruchowa integracyjna: Wszyscy, którzy... 5. Wypracowanie zasad i norm funkcjonowania uczniów w klasie. Prowadzący proszą, aby każdy uczeń wypisał na kartce jakie zachowania lubi, a jakie mu szczególnie przeszkadzają u kolegów w klasie. Następnie zbierają karteczki od uczniów i spisują na arkuszach zbiorczych podane zachowania pozytywne i negatywne z zaznaczeniem częstotliwości typowania. W dalszym ciągu zajęć prowadzący wspólnie z klasą przeformułowują podane zachowania na zasady i normy postępowania w formie pozytywnych stwierdzeń. 6. Zawarcie kontraktu z uczniami odnośnie zgody na przestrzeganie wypracowanych zasad i norm na zajęciach i również poza nimi (w klasie, poza klasą; w szkole, poza szkołą). 7. Ćwiczenia integracyjne Drzewo darów. Prowadzący dzielą klasę na 3 grupy. Pierwsza grupa rozpoczyna rysowanie drzewa na dużym arkuszu papieru, w tym czasie pozostałe dwie grupy uczniów wypisują na listkach wyciętych z samoprzylepnego papieru swoje dary dla klasy. Po około 5 minutach kolejna grupa przystępuje do kontynuowania rysowania drzewa. Rotacja trwa aż wszyscy uczniowie będą mieli okazję tworzyć wspólny rysunek i przygotować listki z darami. Następnie uczniowie zawieszają arkusz z rysunkiem drzewa i wszyscy po kolei umieszczają na nim swoje listki darów dla klasy. Na koniec ćwiczenia prowadzący proszą, aby uczniowie w kręgu odpowiedzieli na pytanie: Jak się czułeś podczas rysowania? Czy wymyślenie darów dla klasy było trudne? 8. Praca w kręgu - uczniowie zapraszają się nawzajem do wypowiedzi: Co ważnego dla siebie i kolegów wynosisz z tych zajęć? Ewaluacja pisemna: 1. Co Ci się podobało, a co chciałbyś zmienić na tych zajęciach? 2. Co ważnego dla Ciebie wydarzyło się na tych zajęciach? 3. Czy sądzisz, że kontynuowanie tego typu zajęć przyniosłoby korzyści Tobie i Twojej klasie? Scenariusz II Temat: Wyrabianie u uczniów umiejętności rozpoznawania zachowań agresywnych. Cele: Uczniowie po zajęciach: - potrafią rozpoznawać zachowania agresywne, - mają świadomość jakie uczucia przeżywa obiekt agresji. Czas: 2 x 45' Metody pracy: - praca w kręgu, - burza mózgów, - debata za i przeciw, - gry i zabawy, - socjodrama. Materiały: - szary papier, - pisaki, - cenki, - nożyczki, - taśma klejąca. Przebieg zajęć: 1. Przywitanie się z uczniami w klasie. 2. Prowadzący proszą uczniów, aby wypowiedzieli się na temat: Czy od czasu poprzednich zajęć wydarzyło się coś o czym chciałbyś powiedzieć? Powiedz jak się czujesz dzisiaj? 3. Zabawa: Imię z przymiotnikiem. Prowadzący proszą: Podaj swoje imię z przymiotnikiem rozpoczynającym się pierwszą literą Twojego imienia (najlepiej, żeby był to przymiotnik określający Ciebie). Jeżeli uczeń będzie miał trudności z wymyśleniem przymiotnika, prowadzący poprosi klasę o pomoc. 4. Burza mózgów - Podaj z czym kojarzy Ci się słowo agresja. Prowadzący spisują podawane skojarzenia na arkuszach papieru porządkując je w następujących kategoriach: ∆ agresja słowna, ∆ agresja fizyczna, ∆ agresja wobec jednostki, ∆ agresja wobec grupy społecznej lub całego społeczeństwa, ∆ agresja wobec istot żywych, ∆ agresja wobec przedmiotów. 5. Ćwiczenie uświadamiające uczniom częstotliwość stykania się z określonymi rodzajami agresji. Prowadzący rozdają uczniom po 5 cenek z zadaniem umieszczenia ich przy 5 wybranych rodzajach agresji (wypisanych w poprzednim ćwiczeniu), z którymi najczęściej się stykają aktualnie. Następnie prowadzący krótko podsumowują ćwiczenie. Komentują jego wyniki w nawiązaniu do badań ankietowych przeprowadzonych w klasie. 6. Ćwiczenie uwrażliwiające uczniów na rozpoznawanie zachowań agresywnych. Prowadzący podają instrukcję: Oceń, czy niżej wymienione zachowanie jest przejawem agresji czy nie, poprzez zajęcie miejsca pod napisem tak lub nie . Rodzaje zachowań: - Marcin wychodząc z klasy niechcący potrącił kolegę. - Janek podstawił nogę biegnącej koleżance. - Chłopiec wyśmiewał się z kolegi, którego plecak mu się nie podobał. - Jacek kopnął ławkę, gdy przechodząc uderzył się o nią. - Magda wydrapała na ławce napis "Kaśka jest głupia". - Zosia zabrała liścik adresowany do innej osoby i odczytała go głośno. - Zenek zabił komara, który usiadł mu na ręce. - Wiesiek powiedział do kolegi "Ty idioto". - Na dyskotece Jurek głośno mówił o Maćku, że nie umie tańczyć. - Koledzy nazwali Łukasza "Gruby". - Małgosia poinformowała koleżanki, że siostra Joasi leży w szpitalu. - Janek wrzasnął głośno, gdy nie trafił do kosza. - Filip rzucił tornister kolegi na ziemię. - Basia powiedziała Krysi, że Monika obmawiała ją. - Krzysiek przewrócił kolegę podczas gry w piłkę. 7. Próba stworzenia definicji agresji - praca w grupach. Prowadzący dzielą klasę na 5 grup prosząc, aby uczniowie w każdej z nich spróbowali sformułować odpowiedzi na pytanie: Co to jest agresja? Następnie przedstawiciele grup prezentują wypracowane propozycje. Kolejnym krokiem jest skonstruowanie wspólnej wersji definicji. W wypracowanej definicji należy uwzględnić, że agresja jest działaniem celowym, zamierzonym, skierowanym przeciwko osobie i mającym na celu wyrządzanie krzywdy psychicznej lub fizycznej. 8. Zabawa ruchowa: Zwierzyniec. 9. Ćwiczenie: Wewnętrzne Ja - Zewnętrzne Ja. Prowadzący proszą, aby uczestnicy zajęć na dwóch złożonych arkuszach papieru szarego obrysowali kontur postaci jednego z uczniów i wycięli obrysowane sylwetki. Obie postacie stanowią jedną osobę - Marcina. Na jednej sylwetce należy napisać Marcin, a na drugiej wewnętrzne Ja Marcina. Wewnętrzne Ja Marcina symbolizuje jego poczucie własnej wartości, przeżycia, myśli, nastroje, na które ma wpływ on sam oraz zachowania i wypowiedzi innych ludzi. Postać Marcina trzyma na kolanach jeden z uczniów, a postać z napisem wewnętrzne Ja Marcina należy położyć na podłodze w środku kręgu. Następnie prowadzący odczytuje głośno opowiadanie o przeżyciach Marcina, a uczniowie odrywają kawałek postaci wewnętrznego Ja, gdy usłyszą o sytuacji, która ich zdaniem zraniła Marcina (A. Kołodziejczyk, 1997). Opowiadanie: Poprzedniego wieczoru Marcin zasiedział się trochę dłużej u swego kolegi Maćka. Gdy wrócił późno do domu, ojciec skrzyczał go, że nie odrobił lekcji ( oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina). Rano, gdy się obudził, przypomniał sobie, że nie odrobił pracy domowej z matematyki. Pomyślał, że może mu grozić jedynka na zakończenie semestru ( oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina ). Podczas lekcji języka polskiego Marcin rozmawiał z kolegą. Nauczyciel skarcił go i wpisał uwagę do dzienniczka (oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina). Na lekcji WF grał w piłkę nożną. Miał dobrą okazję do strzelenia bramki, ale jej nie wykorzystał. Koledzy mieli do niego pretensje (oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina). Był głodny, zaczął szukać kanapki w swojej teczce, ale przypomniał sobie, że rano w pośpiechu jej nie zabrał (oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina ). Podczas następnej lekcji nauczycielka podzieliła klasę na kilka grup, ale on nie miał ochoty pracować w swojej grupie. Koleżanki i koledzy mieli do niego o to pretensje (oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina). Kiedy wracał ze szkoły autobusem, siedział i myślał o wydarzeniach, jakie przytrafiły mu się tego dnia. Nie zauważył, że obok niego stał starszy pan. Gdy to zobaczył zawstydził się, że nie ustąpił mu miejsca ( oderwijcie kawałek Wewnętrznego Ja Marcina ) (A. Kołodziejczyk, 1997, s. 43-44). Po zakończeniu opowiadania prowadzący proszą, aby uczniowie porównali wielkość pozostałego Wewnętrznego Ja z postacią Marcina trzymana, przez jednego z uczniów oraz powiedzieli o tym jak według nich czuje się teraz Marcin i co myśli o sobie. Prowadzący następnie proszą, aby uczniowie zastanowili się co mogliby zrobić, albo powiedzieć Marcinowi, aby poczuł się lepiej. W trakcie ponownego czytania opowiadania uczniowie podają pomysły na poprawienie samopoczucia Marcina i jednocześnie doklejają uprzednio oderwane części Wewnętrznego Ja, a sklejoną postać porównują z początkowym Zewnętrznym Ja. Na zakończenie prowadzący proponują, aby uczniowie podzielili się swoimi odczuciami i refleksjami oraz własnymi doświadczeniami z podobnych sytuacji (A. Kołodziejczyk, 1997). 10. Rundka końcowa - prowadzący proszą uczniów o odpowiedź na pytanie: Z jakimi uczuciami wychodzisz po zajęciach? Ewaluacja pisemna: 1. Czy było na tych zajęciach coś co Cię szczególnie poruszyło? 2. Z jakimi refleksjami wychodzisz po tych zajęciach? Scenariusz III Temat: Sposoby konstruktywnego wyrażania złości. Cele: Uczniowie po zajęciach: - potrafią rozpoznawać uczucie złości u siebie i u innych, - znają sposoby konstruktywnego wyrażania uczuć typu złość, gniew, niezadowolenie, - rozumieją znaczenie umiejętności wyrażania złości w sposób akceptowany społecznie. Czas: 2 x 45' Metody pracy: - praca w kręgu, - burza mózgów, - rysunek, - praca w grupach, - dyskusja klasowa, - miniwykład. Materiały: - szary papier, - kartki do rysowania, - kredki, pisaki, pastele, - szpilki, magnesy, taśma klejąca. Przebieg zajęć: 1. Przywitanie. 2. Rundka wstępna. Prowadzący proszą uczniów, aby określili swój aktualny nastrój porównując go do pogody. 3. Ćwiczenie: Ściana złości Prowadzący podają instrukcję: Narysuj w sposób symboliczny złość. Po wykonaniu rysunków uczniowie przypinają je na jednej ścianie. Wszyscy uczestnicy zajęć oglądają wystawę, a następnie podają nasuwające im się skojarzenia. Prowadzący zapisują wypowiedzi grupując je w następujących kategoriach: uczucia, zachowania, przyczyny. W oparciu o wypracowane plakaty prowadzący rozmawiają z uczniami na temat złości. 4. Zabawa ruchowa - "Ludzie do ludzi". 5. Praca w grupach - Sposoby wyrażania złości. Prowadzący dzielą klasę na 5 grup prosząc, aby uczniowie w zespołach zapisali w jaki sposób ludzie wyrażają złość, starając się znaleźć jak najwięcej takich sposobów, które nie ranią innych. Następnie prowadzący zapisują wypracowane w grupach sposoby na arkuszach zbiorczych. Po czym podsumowują ćwiczenie podkreślając, że istnieje wiele sposobów wyrażania złości, które pozwalają odreagować napięcia nie czyniąc krzywdy innym. 6. Dyskusja klasowa na temat: 1. Co by było, gdyby ludzie nie wyrażali w ogóle tak zwanych negatywnych uczuć ( złość, gniew, niezadowolenie)? 2. Jakie dostrzegasz pozytywne aspekty wyrażania złości, gniewu i niezadowolenia? Miniwykład prowadzących dotyczący szkodliwości blokowania ekspresji uczuć oraz korzyści płynących z konstruktywnego ich wyrażania. 7. Rundka w kręgu: Co ważnego dla siebie wynosisz z tych zajęć? Ewaluacja pisemna: 1. Czy dowiedziałeś się na dzisiejszych zajęciach czegoś co może wpłynąć na Twoje zachowanie? 2. Czy sądzisz, że te zajęcia były ważne dla Ciebie i Twojej klasy? Jeżeli tak, napisz z jakiego powodu. BIBLIOGRAFIA Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T., Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla klas 1-3 szkół podstawowych, Wydawnictwo ATE s.c., Skarżysko Kamienna 1997 Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T., Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla klas 4-6 szkół podstawowych, Wydawnictwo ATE s.c., Skarżysko Kamienna 1997 Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T., Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla klas 7-8 szkół podstawowych, Wydawnictwo ATE s.c., Skarżysko Kamienna 1998 Kołodziejczyk A., Czemierowska E., Kołodziejczyk T., Spójrz inaczej. Program zajęć wychowawczo-profilaktycznych dla szkół podstawowych, Wydawnictwo ATE s.c., Starachowice 1998 Kopeczek J., Praca metodami psychoaktywnymi, Wydawnictwo ODP, Tarnobrzeg 1998 Rojewska J., Grupa bawi się i pracuje, cz.II, Oficyna Wydawnicza UNUS, Wrocław 2000 Tokarczuk O. (red.)., Grupa bawi się i pracuje, Oficyna Wydawnicza UNUS, Wrocław 1994
Opracowanie: EWA NOWAK Wyświetleń: 35649
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |