Katalog

Dorota Bujnowska
WOS, Scenariusze

Wymiary społecznej aktywności obywatelskiej (pojęcie aktywności obywatelskiej i trzeciego sektora) - scenariusz lekcji ze społeczeństwa obywatelskiego

- n +

Wymiary społecznej aktywności obywatelskiej
(pojęcie aktywności obywatelskiej i trzeciego sektora)

SCENARIUSZ LEKCJI ZE SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO

I etap lekcji - EKSPERYMENT

Cele eksperymentu

- Zbadanie skłonności uczniów do spontanicznego zaangażowania w działania (akcje) na rzecz obrony interesów pokrzywdzonych grup społecznych.
- Określenie poziomu wrażliwości uczniów na problemy innych ludzi.

Nauczyciel przedstawia uczniom następującą (zaaranżowaną przez niego) sytuację, która rzekomo będzie miała miejsce w ich mieście: Wczoraj dyrekcja naszej szkoły otrzymała pismo od pewnej organizacji (nazwę można wymyślić), działającej na rzecz głodujących dzieci na świecie, z prośbą o wsparcie organizowanej przez nich akcji. Prośba skierowana jest w zasadzie do uczniów, ponieważ tylko oni mogą wziąć udział w tym przedsięwzięciu (jeśli zechcą). Ulicami naszego miasta przejdzie marsz, który ma zwrócić uwagę społeczeństwa na sytuację głodujących w Polsce dzieci. Marsz odbędzie się w niedzielę (dzień wolny od nauki). Każdy uczestnik marszu musi mieć na swojej koszulce (na plecach lub z przodu) zawieszony napis "JESTEM GŁODNY, POMÓŻ MI!" oraz powinien przynieść z domu garnek i łyżkę (warunki konieczne uczestnictwa), które będzie niósł podczas akcji. Udział w tym marszu jest dobrowolny, jednak proszę Was w tym momencie o podjęci decyzji, kto ewentualnie byłby skłonny do uczestnictwa w tego typu działaniu (proszę o podniesienie ręki). Problem społeczny, na rzecz którego jest organizowana ta akcja, jest bardzo ważny. Pamiętajcie, że to, czy taki marsz odbędzie się, zależy od Was. "

Prośba do uczniów, którzy podnieśli rękę, jako wyraz przyłączenia się do marszu, o wyjaśnienie dlaczego podjęli taką decyzję, co ich do tego zmotywowało.

Czas trwania eksperymentu - 5 minut.


II etap lekcji - WYKŁAD I DYSKUSJA

Cele poznawcze lekcji

- Dostarczenie uczniom wiedzy na temat pojęcia aktywności obywatelskiej i trzeciego sektora.
- Przybliżenie problemów, na rzecz których działają w Polsce organizacje trzeciego sektora.

Cele praktyczne lekcji

- Umiejętność dostrzegania przez ucznia przejawów społecznej aktywności obywatelskiej w swoim otoczeniu, regionie i kraju.
- Uświadomienie ważności i potrzeby zaangażowania w kwestie społeczne.
- Uświadomienie znaczenia wspólnego działania na rzecz innych grup społecznych.
- Diagnoza poziomu wrażliwości młodzieży na problemy społeczne.

Wprowadzenie przez nauczyciela pojęcia społecznej aktywności obywatelskiej oraz trzeciego sektora.

Kategoria aktywności obywatelskiej jest pojęciem o bardzo szerokim zakresie znaczeniowym. Dla jednych taką aktywnością jest bezinteresowna pomoc nieznajomemu na ulicy, dla innych udział w przygotowaniu festynu, czy akcji charytatywnej. Dążenie do oddziaływania na otoczenie społeczne, na środowisko, w którym człowiek przebywa, wyraża się w określonych zachowaniach społecznych. Znaczenie aktywności zależy od tego, na jakie cele, zadania, wartości jest skierowane.

" Społeczna aktywność obywatelska
polega na wspólnym i świadomym działaniu skierowanym na formułowanie, realizację i obronę interesów, potrzeb, wartości, aspiracji jakiejś grupy społecznej lub jej członków. Jest to forma uczestnictwa w życiu publicznym oraz działalność oddolna, spontaniczna, na zasadzie dobrowolnego udziału poszczególnych jednostek. "

W definicji aktywności obywatelskiej watro zwrócić uwagę na takie jej aspekty:
- świadomość wspólnego działania
- artykulacja i obrona interesów danej grupy społecznej
- sygnalizowanie problemów społecznych
- zaangażowanie w działanie organizacji, fundacji, stowarzyszeń, wolontariatu.

Poziomy społecznej aktywności obywatelskiej

1. Przejęcie się sprawą społeczną, dostrzeganie problemów i zagrożeń, deklarowanie skłonności do wspierania działań na rzecz poprawy sytuacji.
2. " Organizacje pozarządowe (NGOs - non governmental organization) zorganizowane grupy lub instytucje społeczne, stowarzyszenia, fundacje (nierządowe, niesamorządowe, non - profit - nie nastawione na zyski), niezależne, ochotnicze - społeczne, nastawione na zmianę zachowań ludzi, działania edukacyjne, kształtowanie świadomości społecznej, oparte o dobrowolne oraz spontaniczne uczestnictwo obywateli. "

Problemy do DYSKUSJI:

1. Przykłady działań trzeciego sektora w Polsce.
2. Znaczenie organizacji pozarządowych w walce z problemami społecznymi (biedą, bezrobociem, bezdomnością, chorobami).
3. Źródła finansowania organizacji pozarządowych.
4. Subkultury młodzieżowe a aktywność obywatelska.

Czas trwania wykładu (wprowadzenia w zarysowaną przeze mnie schematycznie siatkę pojęciową, którą można poszerzać o inne informacje i problemy) i ewentualnej dyskusji (rozmowy ukierunkowanej przez nauczyciela) - 15 minut.


III etap lekcji - PRACA W GRUPACH

Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy (ewentualnie więcej grup), które mają takie zadanie:" Wyobraźcie sobie, że anonimowa fundacja przekazała Wam 5000 zł na założenie organizacji ekologicznej o podanej przez nią nazwie (nazwę należy związać z tematyką i obszarem zainteresowań organizacji). Waszym zadaniem jest próba określenia i przedstawienia:
- haseł i celów organizacji;
- planu najbliższych działań;
- dróg zdobycia środków na rozwój i działalność;
- sposobów przyciągnięcia zwolenników, sympatyków.

Oto nazwy organizacji:
Rekin Twój Przyjaciel
Króliki Doświadczalne
Front Przeciwników Plastikowych Pojemników
(mogą być inne nazwy wymyślone przez nauczyciela)

Motywacja do pracy - punktowanie, ocenianie efektu pracy zespołu.

Czas na przygotowanie wystąpienia - 7 minut
Prezentacja pomysłów zespołów - 15 minut


Praca domowa (do wyboru)

1. Przeprowadź wywiad z lokalnym przedstawicielem organizacji, ruchu społecznego (młodzieżowego, feministycznego, ekologicznego) lub z osobą, która działa na rzecz jakiejś grupy społecznej (może to być osoba znana Tobie, z Twojego otoczenia).
2. Zaobserwuj przejawy aktywności obywatelskiej w twoim mieście i opisz jeden z nich. Uzasadnij dlaczego jest to aktywność obywatelska.

Bibliografia

1. Gliński P., Palska H.: Cztery wymiary społecznej aktywności obywatelskiej, w: Rychard A., Elementy nowego ładu, Warszawa 1997.
2. Bokajło W., Dziubko K., Społeczeństwo obywatelskie, Wrocław 2001.
3. Szacki J. (red.), Ani książę, ani kupiec: Obywatel. Idea społeczeństwa obywatelskiego w myśli współczesnej, Kraków 1997.
4. Mirowski W., Gliński P., Świadomość ekologiczna i społeczne ruchy "Zielonych" w Polsce, Warszawa 1999.
5. Przyszczypkowski K., Zdanecki A., Edukacja i młodzież wobec społeczeństwa obywatelskiego, Poznań - Toruń 1996.

Uwaga: Lekcja ta powinna być poprzedzona cyklem lekcji wprowadzających najpierw w aspekty związane z definicją społeczeństwa obywatelskiego oraz jego historią.
 

Opracowanie: Dorota Bujnowska

Wyświetleń: 8551


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.