Katalog

Elżbieta Straszewska
Język polski, Konspekty

Kpina i pochwała - sposób prezentacji problematyki społeczno-politycznej w satyrze Ignacego Krasickiego "Do króla"

- n +

Konspekt lekcji języka polskiego w klasie pierwszej liceum ogólnokształcącego na temat: Kpina i pochwała - sposób prezentacji problematyki społeczno - politycznej w satyrze I. Krasickiego "Do króla"

Cele lekcji
1.Cel ogólny: doskonalenie umiejętności analizy tekstu satyrycznego.
2.Uczeń:
a) zna i rozumie definicję satyry,
b) rozumie pojęcie ironii, persyflażu, panegiryku, sarmatyzmu,
c) wskazuje wady szlachty sarmackiej,
d) rozpoznaje typy satyr,
e) dokonuje analizy tekstu satyrycznego ze szczególnym uwzględnieniem ironicznego cudzysłowu,
f) wyciąga wnioski, dokonuje oceny,
g) uczeń pracuje w grupie, krytycznie ocenia cudze sądy.

Metody pracy:
polimetoda, praca z tekstem, ze STL, heureza, elementy wykładu.

Formy pracy:
Praca w grupach, zespołowa.

Środki dydaktyczne:
Zbiór satyr I. Krasickiego, podręcznik, Słownik Terminów Literackich, fiszki z tabelą do uzupełnienia.

Tok lekcji:
Wprowadzenie
1.Czynności organizacyjne
2.Rozszerzenie informacji na temat życia i twórczości I. Krasickiego:
a) przypomnienie przez uczniów biografii oraz znanych im utworów I. Krasickiego;
b) przypomnienie założeń klasycyzmu w sztuce i wskazanie związku twórczości pisarza z tradycją klasyczną (gatunki, styl, tematyka, funkcje przypisywane twórczości);
c) informacja nauczyciela o działalności Krasickiego w służbie publicznej: współtworzenie i współredagowanie "Monitora", wychodzącego w latach 1765-1785 czasopisma społeczno - politycznego, upowszechniającego program naprawy państwa polskiego, uczestnictwo w obiadach czwartkowych, wydanie encyklopedii pt. "Zbiór potrzebniejszych wiadomości", opracowanie słownika pisarzy i teorii poezji w dziele: "O rymotwórstwie i rymotwórcach", współorganizowanie warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, powstałej w roku 1800 instytucji inspirującej prace naukowe i literackie w Polsce porozbiorowej.
3.Ogólne zapoznanie się uczniów z cyklem satyr:
a) poznanie tytułów utworów;
b) przypomnienie tematyki satyr poznanych w gimnazjum;
c) określenie celów ataku satyryka;
d) wyjaśnienie znaczenia słów niezrozumiałych, takich jak filut (oszust, lekkoduch i modniś), palinodia (odwołanie opinii, zarzutów);
e) zwrócenie uwagi na ironiczny wydźwięk niektórych tytułów: "Szczęśliwość filutów", "Pochwała wieku";
f) rozpoznanie dedykacyjnego charakteru satyry "Do króla", pierwszego utworu cyklu.
4.Zapisanie tematu i objaśnienie celów lekcji.

Opracowanie tematu
1.Cechy gatunkowe satyry:
a) "Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka. Wielbi urząd, czci króla, lecz sądzi człowieka";
b) STL: Utwór synkretyczny, najczęściej wierszowany, wyraża krytyczny stosunek do otaczającego świata i ludzi. Mistrzem satyry był Horacy.
Typy satyr: obyczajowa, filozoficzno - moralna (interwencyjna), społeczna także konkretna i abstrakcyjna.
2.Głośne przeczytanie satyry "Do króla".
3.Analiza tekstu:
a)wskazanie konkretnego adresata satyry (król) i autora zrzutów (szlachta)
b)analiza zarzutów szlachty (praca w grupach)
Zarzuty szlachty Argumentacja Wady szlachty, które się w ten sposób ujawniają
1. "Jesteś królem, a czemu nie królewskim synem?"
"Tyś królem, czemu nie ja?"
"Jesteś królem - byłeś przedtem mości panem."
"Bo natura (...) zna się. inszym 9..) wiecznie".
"Jestem Polak (...) na twojej stolicy?"
"Każdy (...) czcić musi"
Głupota, naiwność,. zadziorność.
Brak poszanowania urzędu króla, krytyka wolnej elekcji, zarozumialstwo, pyszałkowatość.
2. "Źle to więc, żeś jest Polak, źle, żeś nie przychodzień;" "zawżdy (...) cudzy rządził" Umiłowanie cudzoziemszczyzny, krótkowzroczność, głupota.
3. "Oto młodyś jeszcze" Pieknież to (...) mieści "
" bez siwizny (.. przebywa "
Kult siwych włosów, głupota, obskurantyzm.
4.O sposobie rządzenia niedobre masz zdanie." "Nie bądź takim, jacy byli drudzy."
"Po co (...) a będziesz wielkim."
Szlachta chwali tyrana, nie docenia dobroduszności władcy.
5 "Księgi lubisz i w ludziach kochasz się uczonych." "Żaden się (...) głupi pobił." Nieuctwo, ograniczone horyzonty umysłowe.
4.Prezentacja wyników pracy w grupach.

Podsumowanie
1.Sformułowanie wniosków:
a)autor satyry nie utożsamia się z zarzutami szlachty;
b) są one wzięte niejako w ironiczny cudzysłów (persyflaż), (zamaskowana drwina ze szlachty);
c)adresat (król) tak naprawdę jest chwalony za np.: "czują, żeś jest tronu godny", "czyń (...) uszczęśliwiaj", "Cóżeś zyskał dobrocią, łagodnością twoją" 'Żeś dobry. ";
d)utwór wysławiający jakąś osobę to panegiryk (zamiast dedykacji na początku cyklu 22 satyr);
e)" Do króla "jest nietypowym panegirykiem, bo:
-Krasicki zdystansował się wobec panegirycznej konwencji przesadnego pochlebstwa,
-sympatia do króla wyraża się w pochwałach ukrytych w pozornych przywarach,
-wyliczanie wad przeradza się w przyjazne wyrazy zrozumienia i współczucia,
-poeta skarcił króla (umiar w pochwałach),
-Krasicki pozostał wierny zasadzie mówienia prawdy.

Ocena pracy uczniów:

Praca domowa
1. Uporządkuj notatki z lekcji, wypisz z tekstu zdania uogólniające, o charakterze aforyzmu, sentencji.
2.. Przeczytaj satyrę" Palinodia ". Opisz sposób realizowania w niej dydaktycznego przesłania. Co łączy ten tekst z satyrą" Do króla "?
 

Opracowanie: Elżbieta Straszewska

Wyświetleń: 9339


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.