Katalog

Alicja Sempek, Iwona Lekki, Elżbieta Chucher, Danuta Warchał
Uroczystości, Scenariusze

Lucjan Rydel - patron szkoły. Scenariusz apelu

- n +

Scenariusz apelu - Lucjan Rydel - patron szkoły

NARRATOR I:

Lucjan Rydel urodził się 17 maja 1870 roku w Krakowie. Był synem Lucjana rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, profesora medycyny, okulistą. Matka Helena była córką Józefa Kremera, profesora filozofii i historii sztuki.

NARRATOR II:

Dzieciństwo i młodość Lucjana Rydla upływały w kręgu tradycji narodowo - patriotycznych. Dom Rydlów był domem otwartym dla wielu przyjaciół.
W domu tym często przebywał Stanisław Wyspiański, który zaprzyjaźnił się z Lucjanem Rydlem.

W wieku 10 lat rozpoczął naukę w Gimnazjum. Dobre postępy osiągał w nauce języka polskiego. A oto jak dziesięcioletni Lucjan kreśli obraz jesieni:

L.RYDEL (DZIECKO):

"Ciepłe lato się skończyło, zaczyna się smutna jesień.
Słońce już później wschodzi, a rychlej zachodzi,
Dzień z nocą się równa.
Minęły już skwary letniego słońca,
Wielkie żniwa się skończyły.
Jesienne poranki bywają chłodne,
A świt bez rumieńca.
Ranne mgły wiszą nad ziemią
I zakrywają drzewa i budynki.
Słońca nie widać, choć już dawno wstało;
Czasem się pokaże, ale idzie nie wesoło,
Niby drzemiąc po drodze.
Bydło późno na pastwisko wychodzi,
Jeszcze zastaje zająca przy rannym śniadaniu."

NARRATOR II:

Nauczyciel sprawiedliwie ocenił wysiłek Lucjana, wpisując do zeszytu stopień bardzo dobry.

NARRATOR I:

Lucjan Rydel od wczesnej młodości interesował się literaturą, historią starożytną a także dziejami własnego narodu. Biegle władał kilkoma językami.

Po ukończeniu studiów prawniczych realizuje marzenia swoich lat młodzieńczych i wyjeżdża do Włoch, Grecji, Niemiec i Francji.

NARRATOR II:

Po powrocie z zagranicy często odwiedza swego przyjaciela, artystą malarza
Włodzimierza Tetmajera, zamieszkałego w Bronowicach pod Krakowem.
Wtedy poznał i pokochał wieś i jego mieszkańców.
Ożenił się z dziewczyną wiejską, córką gospodarza z Bronowic Jadwigą Mikołajczykówną. Lucjan Rydel bardzo kochał swoją Jagusię. Poświęcił jej wiele wierszy. Oto jeden z nich - "Oświadczyny".

L.RYDEL (DOROSŁY) i JADWIGA:

OŚWIADCZYNY

Poszła ze mną za dom do ogródka,
Usiedliśmy na ławce pod ścianą,
Była trwożna i taka cichutka,
Kiedym patrzał w jej twarz ukochaną.

Lipa kwitła przed nami w ogródku
I pachniała drobnym kwieciem złotem...
Gdym za rękę brał ją pomalutku,
Serce we mnie waliło jak młotem.

-Chciałabyś mnie?
-Myślę, że bym chciała!...
-Wierz mi, Jadwiś, że nam dobrze będzie.
- Wierzę, panie!... - A lipa słuchała
I słuchały nas kwiatki na grzędzie.

I nie kwiatki, i nie lipa sama,
Całe niebo słuchało nas z góry,
I błękitna rozwarła się brama,
I Bóg słuchał, i anielskie chóry.

NARRATOR I:

Małżeństwo Lucjana Rydla, bardzo wykształconego człowieka, z wiejską dziewczyną było wielkim szokiem dla krakowian.

Ludzie podśmiechiwali się z poety, a nawet z lekceważeniem patrzyli na jego krok. On, syn rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, doktor praw, żeni się z chłopką - nie mieściło im się to w głowach.


NARRATOR II:

Ślub Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną odbył się 20 listopada 1900 roku w kościele Mariackim.

Przed wyjazdem na ślub młodą parę pobłogosławiła matka, Helena Rydlowa i rodzice Mikołajczykowie. Do ślubu jechał orszak weselny na czele z drużbami na koniach. Panna młoda ubrana była w piękny strój krakowski. Pan młody do ślubu jechał we fraku, w swoim stroju odświętnym. Świadkiem ślubu był Stanisław Wyspiański i Błażej Czepiec, starosta weselny, wuj Panny Młodej.
W drugim dniu wesela, na tak zwane oczepiny, stary słowiański obrzęd zachowany na wsiach, zjechało około 20 gości z miasta, rodzina i przyjaciela Lucjana Rydla. Był Stanisław Wyspiański z żoną i córeczką Heleną. Co najmniej drugie tyle gości było ze wsi. W domu Mikołajczyków były zastawione stoły. Muzyka stojąca na progu witała każdego u wstępu do domu. Podawano herbatę z rumem, kołacze, zimne mięso, wódkę. Częstując się, gwarząc, bawili się goście, by potem iść tańczyć.

(Taniec krakowiak i walc)

NARRATOR I:

Wiemy, że na weselu w Bronowicach był Stanisław Wyspiański. Przyszedł na zaproszenie przyjaciela, ale podobno nie bawił się, jak pozostali uczestnicy.
Według opowiadania Boya, szczelnie zapięty w swój czarny tużurek, stał całą noc oparty o futrynę drzwi, patrząc swymi stalowymi, niesamowitymi oczyma. Obok wrzało weselisko, huczały tańce, a tu do tej izby raz po raz wchodziło parę osób, raz po raz dolatywał do jego uszu strzęp rozmowy. I tam ujrzał i usłyszał swoją sztukę, której dał tytuł "Wesele".

NARRATOR II:

Miłość Lucjana Rydla do ojczystego kraju szła zawsze w parze
z umiłowaniem polskiej wsi, z którą związał się na całe życie biorąc ślub
z Jagusią Mikołajczykówną. Był lubiany, chłopi zapraszali go na wesela, chrzciny.

Lucjan Rydel stał się działaczem oświatowym. Uczył chłopów historii Polski. Pożyczał swoje książki. Stworzył teatr amatorski. Mieszkańcy wsi wystawili widowisko jasełkowe "Betlejem Polskie".

Lucjan Rydel dużo pracował. Pisywał do gazet recenzje, felietony. Uczył
w Akademii Sztuk Pięknych. A przy tym wszystkim pisał nowe utwory literackie "Zaczarowane Koło", "Ferenike i Pesidoros", "Zygmunt August", poematy balladowe, sonety, liryki.

W latach 1915/1916 piastował stanowisko dyrektora teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.

NARRATOR I:

29 marca 1918 Lucjan Rydel zapada na zapalenie płuc.
W wiosenne Święto Wielkanocy jest umierający. Zmarł 9 kwietnia 1918 roku.
Pochowany został na cmentarzu Rakowickim

Po śmierci poety otwarto list, który zostawił swojej siostrze Hani. Oto jego fragment:

SIOSTRA L.RYDLA:

"Jeśli możliwe będzie, pragnę i zaklinam na wszystko, aby nasz kawałek ziemi w Bronowicach utrzymał się przy rodzinie mojej. Nie sprzedawać, chyba w ostateczności!"

"Szkoda, że nie dożyję wolnej, zjednoczonej, niepodległej Polski".

NARRATOR I:

Zaledwie kilka miesięcy dzieliło umierającego poetę od niepodległej ojczyzny.

NARRATOR II:

Dziś weselny dworek "Rydlówkę" odwiedzać mogą liczni turyści z całej Polski. Bowiem w listopadzie 1969 roku w Rydlówce powstało Muzeum Młodej Polski.

Na otwarcie tego muzeum wybrano dzień 21 listopada - była to rocznica ważnego ceremoniału bronowickiego, oczepin Panny Młodej.

Odtąd zawsze w tę rocznicę odbywa się w "Rydlówce" uroczystość "osadzania chochoła" na krzewie róży rosnącym przed oknem izby weselnej.

Opracowanie: Mgr Iwona Lekki
Mgr Alicja Sempek
Mgr Danuta Warchał
Mgr Elżbieta Chucher

Wyświetleń: 1898


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.