Katalog

Renata Kończak
Zawodowe, Referaty

Giełda papierów wartościowych dla początkujących

- n +

Giełda papierów wartościowych

Giełda papierów wartościowych jest specjalnym typem giełdy. Jako instytucja finansowa podlega szczególnym regulacjom. Lecz podobnie jak każda inna giełda, zapewnia spotkanie się jak największej liczby sprzedających z kupującymi by doprowadzić do ustalenia ceny rynkowej towaru. Tym specyficznym towarem, jakim handluje się na giełdzie są papiery wartościowe. Giełda i rynek kapitałowy są dla gospodarki tym, czym dla organizmu człowieka jest serce. Podstawowym zadaniem giełdy jest umożliwienie przepływu kapitałów od tych, którzy szukają jak najlepszej lokaty, do tych którzy potrafią te kapitały jak najlepiej zainwestować. Dzięki giełdzie pieniądze krążą szybciej, eliminując przedsiębiorstwa i przedsięwzięcia słabe o niepewnej przyszłości i będące dla gospodarki ciężarem.

Giełda pełni następujące funkcje w gospodarce:
a) alokacyjną - umożliwia przepływ kapitału w kierunku ich najefektywniejszego wykorzystania
b) wartościującą - ta funkcja giełdy umożliwia dokonanie rynkowej wyceny przewidywanych decyzji ekonomicznych przez podmioty gospodarcze, możemy więc ocenić jak dana spółka gospodaruje w porównaniu z innymi
c) kontrolną - tworzy pośredni mechanizm kontroli przez akcjonariuszy efektów działań zatrudnionych managerów

Giełda ponadto daje możliwość:
a) pomnażania kapitału zarówno podmiotom gospodarczym jak i gospodarstwom domowym
b) wywołania we wszystkich podmiotach skłonności do oszczędzania

Reasumując zadaniem giełdy papierów wartościowych jest:
- koncentrowanie podaży popytu na papiery wartościowe dopuszczone do obrotu giełdowego
- bezpieczny i sprawny przebieg transakcji i rozliczeń
- upowszechnianie jednolitych informacji umożliwiających ocenę aktualnej wartości papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu giełdowego

Przedmiotem obrotu na giełdzie papierów wartościowych, prowadzonej przez spółkę akcyjną Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie mogą być wyłącznie papiery wartościowe oraz instrumenty finansowe dopuszczone do obrotu na giełdzie. Obrót akcjami odbywa się na rynkach: podstawowym, równoległym i wolnym.

Na giełdzie warszawskiej handluje się papierami wartościowymi w postaci niematerialnej. Wszystkie akcje, obligacje i prawa poboru przechowywane są w formie zapisów elektronicznych w systemie komputerowym Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Informacja o tych samych papierach wartościowych zapisana jest w komputerach biur maklerskich. Oferty kupna lub sprzedaży napływają przez biura maklerskie z całego kraju do centralnego komputera giełdowego. Ceny ustala się w wyniku konfrontacji popytu i podaży tak, aby zapewnić największy obrót giełdowy. Po zawarciu transakcji giełdowej Depozyt "przenosi" papiery wartościowe z konta biura maklerskiego sprzedającego na konto biura maklerskiego kupującego. Inwestor otrzymuje ze swojego biura maklerskiego potwierdzenie dokonania transakcji, ale nie dostaje samych papierów - nie istnieją one w formie materialnej.
Transakcją giełdowa jest zawarta na giełdzie umowa zobowiązującą do przeniesienia własności dopuszczonych do obrotu giełdowego papierów wartościowych lub instrumentów finansowych.

Dla ułatwienia śledzenia zmian na rynku giełdy wyliczają wskaźniki zwane indeksami. Indeksy giełdowe informują o ogólnej sytuacji rynkowej, uwzględniając dużą liczbę notowanych akcji. Wartość indeksu giełdowego jest najprostszą odpowiedzią na pytanie inwestora: "co dzieje się na giełdzie". Są różne sposoby konstrukcji indeksów giełdowych. Często zmiany wartości indeksu giełdowego wskazują, o ile zmieniła się wartość największych(lub wszystkich) spółek notowanych na giełdzie.
Giełda Warszawska publikuje kilka indeksów:
a) WIG(Warszawski Indeks Giełdowy) - jest oficjalnym indeksem dla akcji notowanych na giełdzie: odzwierciedla dochodowość inwestycji we wszystkie akcje znajdujące się w obrocie giełdowym
b) MIDWIG - indeks tzw. "średniaków", listę uczestników indeksu podaje giełda; do indeksu nie mogą wejść spółki WIG20, NFI i spółki mające siedzibę zagraniczną
c) WIG20 - jest liczony na podstawie wartości portfela 20 akcji spółek rynku podstawowego, które wyłaniane są na podstawie dwóch kryteriów: wielkość obrotów i wartość rynkowa spółek
d) WIR(Warszawski Indeks Rynku Równoległego) - jest obliczany dla akcji wszystkich spółek rynku równoległego
e) Indeks NFI - obliczany jest na podstawie kursów akcji Narodowych Funduszy Inwestycyjnych

O cenie akcji decyduje zapotrzebowanie kształtowane przez akcjonariuszy i inwestorów. Najbardziej miarodajnym wskaźnikiem wartości rynkowej spółki jest giełdowa cena jej akcji. W kalkulacjach inwestycyjnych są brane pod uwagę oceny ekspertów, lecz spełniają one głównie rolę pomocniczą. Cena giełdowa jest bowiem wypadkową indywidualnych wycen setek lub tysięcy inwestorów składających swoje zlecenia na sesję giełdową. Od ilości kupujących i sprzedających, a także cen proponowanych w zleceniach, zależy kurs akcji, jaki ukształtuje się danego dnia.

Rynek giełdowy w Polsce jest dostępny dla każdego. Powszechność oznacza, że inwestorami mogą być zarówno instytucje(przedsiębiorstwa, spółki, banki, firmy ubezpieczeniowe), jak i indywidualne osoby. Ktokolwiek jednak kupuje lub sprzedaje papiery wartościowe na giełdzie zobowiązany jest korzystać z pośrednictwa licencjonowanych maklerów. Makler to pośrednik w transakcjach giełdowych. Za pośrednictwo maklerzy pobierają określoną prowizje od swoich klientów, jej wysokość zależy od wielkości zawieranych transakcji.

W celu zakupienia lub sprzedaży akcji klienci kontaktują się wyłącznie ze swoimi biurami maklerskimi, które przekazują na giełdę oferty z ceną. Wszystkie oferty zakupu i sprzedaży, jakie napływają z kraju, są ze sobą konfrontowane jednocześnie. Odbywa się to w dniu sesji na tzw. parkiecie giełdowym, gdzie dochodzi do ustalenia kursu. Wyznacza się tylko jeden kurs dnia, dla każdego papieru wartościowego osobno, obowiązujący wszystkich inwestorów i akcjonariuszy, których zlecenia trafiły na sesje. Nie można więc kupić taniej niż wynosi oficjalny kurs danej sesji, ani drożej sprzedać. Zaraz po zakończeniu sesji kursy akcji i obligacji wyświetlane są na tablicy świetlnej, górującej nad parkietem oraz przez środki masowego przekazu, elektroniczny system komputerowy i przekazywane do światowych agencji. Maklerzy muszą dokonać rozliczenia zawartych transakcji, czyli wprowadzić odpowiednie zmiany na kontach klientów. Odbywa się to w systemie komputerowym. Właściciele akcji lub obligacji otrzymują jedynie wydruk z komputera potwierdzający zawarcie transakcji.

Obrót papierami wartościowymi jest bezpieczny. Rozumie się przez to, że nabywca akcji ma pewność, iż oferta spółki spełnia wymagane przepisami normy. Dzięki informacją zawartym w tzw. prospekcie emisyjnym, można wyrobić sobie zdanie o przedsiębiorstwie, które sprzedaje się w ofercie publicznej. Niebezpieczeństwo, że do obrotu giełdowego trafią akcje bankruta, a nabywcy nie będą mieć o tym pojęcia, zostaje w ten sposób wydatnie zmniejszone. Ponadto remitent akcji zobowiązany jest do okresowego ujawniania swojej kondycji finansowej, co natychmiast odbija się na notowaniach giełdowych. Ryzyko inwestowania w papiery wartościowe jest zawsze. Trudno przewidzieć czy spółka będzie dobrze radziła sobie w szybko zmieniającej rzeczywistości gospodarczej, czy zapał i czujność jej zarządu nie zostaną stępione, czy nie popełni on błędów w ocenie konkurencji i szybko zmieniających się gustów klientów. W przypadku obligacji ryzyko jest mniejsze.

Doświadczenia innych krajów wskazują, że pieniądze zainwestowane w akcje przynoszą po dłuższym czasie zyski większe od obligacji, depozytów bankowych i innych dostępnych lokat. Następne lata pokażą czy nasze doświadczenia będą podobne.

Działanie Giełdy, a także wszystkich innych instytucji rynku kapitałowego nadzoruje Komisja Papierów Wartościowych, która jest instytucją rządową. Organizacja całego rynku uregulowana jest przepisami Ustawy "Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych".

Opracowanie: Renata Kończak

Wyświetleń: 7112


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.