Katalog

Anna Wójciak
Pedagogika, Różne

Odczuwanie sytuacji stresowych przez uczniów niepełnosprawnych intelektualnie a ich funkcjonowanie w rolach społecznych

- n +

Odczuwanie sytuacji stresowych przez uczniów niepełnosprawnych intelektualnie a ich funkcjonowanie w rolach społecznych

1. Cele badań
2. Problemy szczegółowe
3. Charakterystyka badanej próby
4. Analiza wyników
5. Sposoby radzenia ze stresem
6. Pełnienie roli ucznia
7. Pełnienie roli rodzinnej
8. Podsumowanie i wnioski

Badania przeprowadzone zostały w Ośrodku Szkolno - Wychowawczym w Tomaszowie Maz.

1. Cele badań

Celem przeprowadzenia ankiety było:

Poznanie sytuacji stresujących, występujących w szkole.
Umiejętność radzenia sobie ze stresem przez uczniów.
Osiąganie roli społecznej przez uczniów upośledzonych umysłowo.

2. Problemy szczegółowe:

Jakie są rodzaje sytuacji stresujących w szkole i jaki mają wpływ na funkcjonowanie uczniów upośledzonych umysłowo.
W jaki sposób postępowanie mojej osoby jako nauczyciela może wpłynąć na przeżywanie stresu przez uczniów.
W jaki sposób radzą sobie ze stresem uczniowie niepełnosprawni intelektualnie.
Jaki jest poziom osiąganej roli społecznej (rola ucznia, rola rodzinna).
W jaki sposób mogę pomóc uczniom przeżywającym stres w szkole.

3. Charakterystyka badanej próby.

Badania przeprowadziłam w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Tomaszowie Maz. Badaniami objęłam 60 uczniów z I i II klasy Zasadniczej Szkoły Zawodowej Specjalnej. Badana grupa składała się z 30 chłopców i 30 dziewcząt losowo wybranych.
Z zestawienia wyników okazało się, iż piętnastu chłopców mieszka w Tomaszowie, czterech mieszka w Piotrkowie, dwóch mieszka w Koluszkach okoliczne wioski zamieszkuje dziewięciu i dojeżdża do szkoły.
Dziesięć dziewcząt mieszka w Tomaszowie, z Piotrkowa dojeżdża pięć dziewcząt, z Koluszek dojeżdża pięć, z okolicznych miejscowości dojeżdża dziesięć uczennic.

Wiek badanych wahał się od 16 do 18 lat.

Wykształcenie rodziców badanej grupy - wykształceniem wyższym legitymuje się 2% rodziców, średnim 12% rodziców, zawodowym - 63%,
podstawowym - 23%

4. Analiza wyników własnych.

W celu zapoznania się ze zjawiskiem stresu wśród badanych posłużyłam się ankietą . W ankiecie były pytania zamknięte o rodzaje sytuacji stresujących, o to, czy nauczyciele mają wpływ na stres oraz jak badani radzą sobie z sytuacjami stresującymi w szkole, w jakim stopniu był ich samodzielny wybór, a w jakim decyzja osób trzecich.
Na podstawie wyników mogę stwierdzić, że pomimo zdecydowanej akceptacji szkoły, zjawisko stresu nie jest im obce. Prawie połowa odczuwa lęk przed szkołą.
Najczęstszymi powodami odczuwania stresu wśród uczniów jest nie przygotowanie do sprawdzianu i do lekcji.
Ankietowani wymieniają również jako powód obawy przed pójściem do szkoły, szykanowanie przez kolegów. Zdecydowana większość odczuwa obawę przed kilkoma uczniami ze szkoły - jednak zagrożenia ze strony kolegów określane są jako rzadkie przez badanych.

Najbardziej stresującą sytuacją w czasie lekcji jest zadawanie prac domowych na wolne dni, i prace klasowe bez zapowiedzi.

Wśród reakcji na stresy w czasie lekcji jest ból głowy. Wśród dziewcząt ból brzucha, dolegliwości fizjologiczne.

Podsumowując wpływ postępowania nauczycieli na przeżywanie stresu przez uczniów stwierdzam, iż niewielka ilość osób obawia się nauczycieli.
Nauczyciele zbyt rzadko stosują nagrody i kary (nie będące ocenami)
Nauczyciele mają niewielki wpływ na przeżywanie stresu przez uczniów. Stres przeżywany przez uczniów upośledzonych nie jest wynikiem postępowania nauczycieli.

5. Sposoby radzenia przez badaną populację ze stresem szkolnym.

38% badanych nie chodzi na wagary. Większość chłopców wagaruje w grupie.
Innym ze sposobów radzenia ze stresem jest chęć zmiany szkoły (większość dziewcząt). 62% badanych nigdy nie zmieniłoby szkoły.
Z badań wynika, że 16% uczniów przyjmuje leki.
Następnym nasuwającym się pytaniem jest: Czy badani zwierzają się ze swoich problemów?
Okazuje się, iż 43% (procenty są porównywalne wśród chłopców i dziewcząt) rozmawia z rodzicami, z koleżanką lub z kolegą rozmawia
10% dziewcząt i 4% chłopców, 13% nie rozmawia z nikim o swoich problemach.
Większość ankietowanych posiada przyjaciół, znajomości i przyjaźnie w dużej mierze zawierane są w szkołach.

6. Pełnienie roli społecznej - Rola ucznia (RU)

Obejmuje zachowanie z uczestnictwem w zajęciach szkolnych, miejscem badanego w szkole oraz interakcjami i działalnością przebiegającą na tym terenie.
Wśród uczniów upośledzonych wyniki są następujące:

wykonanie obowiązków szkolnych bez zarzutu cechuje 40% uczniów od czasu do czasu obowiązki szkolne wykonuje 30 % uczniów, obowiązki wykonuje nie regularnie 16% uczniów, do nie przygotowania i niewykonania swoich obowiązków przyznaje się 14% uczniów, okazuje się, iż dziewczęta znacznie sumienniej podchodzą do obowiązków szkolnych.

Stosunki między uczniem, a nauczycielem.

brak konfliktów zakreśliło 48% badanych,
do bardzo rzadkich konfliktów przyznaje się 24% ankietowanych uczniów,
konflikty od czasu do czasu wymienia 20% uczniów,
dość częste konflikty zakreśliło 8% ankietowanych.

Aktywność poznawcza (zainteresowania) związana z działalnością w szkole ( nauka praktyczna).

do wyraźnych zainteresowań, którym poświęca wiele czasu przyznaje się tylko 20% uczniów,
na zainteresowania wyrażone w działalności dość systematycznej 12% ankietowanych,
natomiast zainteresowania nie wyrażające się w specjalnej aktywności wymieniło 30% uczniów,
- do braku zainteresowań przyznaje się, aż 36% ankietowanych

7. Pełnienie roli rodzinnej.

Rola rodzinna obejmuje zachowania w domu rodzinnym, zajmowaną w nim pozycję, stosunki emocjonalne z resztą rodziny, obowiązki i postawy wobec obowiązków.

rolę rodzinną na poziomie wysokim wypełnia 10% uczniów
na przeciętnym poziomie wypełnia 42% badanych,
rolę rodzinną na niskim poziomie wypełnia 38% badanych
10% badanych prawie nie przebywa w domu, nie wykonuje żadnych obowiązków w domu, stałe konflikty z rodzicami, brak kontaktów lub bardzo rzadkie kontakty z matką i ojcem, brak wymiany informacji i współdziałania.

8. Podsumowanie i wnioski

Celem mojej pracy było ukazanie rodzajów stresów występujących w szkole, postępowania nauczycieli, mających wpływ na funkcjonowanie uczniów, sposobu radzenia sobie ze stresem, wybieranych przez uczniów oraz poziom funkcjonowania uczniów w rolach społecznych.

Na przeżywanie stresu wpływa nauka i związane z nią niepowodzenia szkolne, kontakty z kolegami oraz relacje z nauczycielami.

Z analizy wynika, iż nauczyciele szkoły specjalnej nie wpływają znacznie na pogłębienie stresu uczniów.

W walce ze stresem szkolnym młodzież ucieka się do różnych sposobów - od unikania szkoły przez branie leków uspokajających, aż do agresji wobec kolegów i nauczycieli.

Występujące trudności w zakresie pełnienia ról społecznych mogą świadczyć o znacznych trudnościach młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie ze zrozumieniem przepisów związanych z poszczególnymi rolami.

By poprawić sytuację uczniów przeżywających stres w szkole jako nauczycielka powinnam:
- zindywidualizować wszystkie oddziaływania i dostosować je do możliwości uczniów, aby zredukować niepowodzenia szkolne;
- zmienić swoje postępowanie tak, aby nie było powodem występowania strachu, lęku, zdenerwowania czy agresji wśród uczniów;
- nieść pomoc uczniom w poszukiwaniu najlepszych sposobów radzenia ze stresem;
- w pracy wychowawczej i dydaktycznej stosować szeroką gamę nagród, aby wyzwolić w uczniach poczucie własnej wartości i motywacji do pracy.

W związku z tym, że pełnienie ról społecznych spełnia ważną funkcję przystosowawczą, powinnam stwarzać osobom niepełnosprawnym intelektualnie (w stopniu lekkim) szczególnie dużo okazji do poznawania przepisów i norm ról społecznych oraz możliwości do ich pełnienia w różnych sytuacjach.

Literatura:

1. Giryński A.: Funkcjonowanie młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu lekkim. WSPS Warszawa 1989.
2. Reykowski J.: Funkcjonowanie w warunkach stresu psychologicznego PWN, Warszawa 1998.
3. Janis L.: Stres psychologiczny. Wilej, NY 1958.
4. Ignaczak M.: Skala oszacowań do oceny funkcjonowania młodzieży w rolach społecznych.

 

Opracowanie: Anna Wójciak

Wyświetleń: 2148


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.