Rozszerzalność temperaturowa ciał stałych, cieczy i gazów

Literatura: R. M. Rozenbajgier; Podręcznik fizyki część 2 do gimnazjum + opracowanie własne

KONSPEKT LEKCJI FIZYKI W KLASIE DRUGIEJ GIMNAZJUM

Czas trwania: jedna jednostka lekcyjna- 45 minut

Cele dydaktyczne:
- zapoznanie uczniów ze zjawiskiem rozszerzalności temperaturowej ciał stałych, cieczy i gazów
- rozwijanie umiejętności obserwacji zjawisk fizycznych i wnioskowania
- uczenie współpracy w grupie
- dzielenie się zdobytą wiedzą

Cele operacyjne:
- uczeń zna pierwszą zasadę termodynamiki
- uczeń potrafi na podstawie przeprowadzonych doświadczeń omówić zjawisko rozszerzalności temperaturowej ciał stałych, cieczy i gazów
- uczeń wie, że zjawisko rozszerzalności temperaturowej cieczy wykorzystywane jest w termometrach
- uczeń potrafi podać przykłady rozszerzalności ciał stałych z życia codziennego
- uczeń wie, jak zachowują się ciała pod wpływem ogrzewania a jak pod wpływem
oziębiania

Formy pracy: praca zespołowa, praca indywidualna

Metody pracy: eksperyment, metoda aktywnego uczenia się "Jigsaw", rozmowa dydaktyczna

Środki dydaktyczne: podręcznik, encyklopedia fizyki, dylatoskop, kulka metalowa, metalowy pierścień, palniki spirytusowe, denaturat, zapałki, zlewki z wodą, szklana kolba z wężem gumowym, termometry

Przebieg lekcji:

1. Powitanie uczniów
2. Przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji o I zasadzie termodynamiki,
sposobach przekazywania energii, przewodnikach i izolatorach
3. Przedstawienie tematu lekcji i wyjaśnienie, w jaki sposób będą pracowali
(zwracamy uwagę na to, że każdy uczeń musi na tyle dobrze zrozumieć wykonane zadanie, żeby móc wytłumaczyć to innej grupie)
4. Podział klasy na grupy 3-4 osobowe
5. Przydzielenie grupom kart pracy i potrzebnych pomocy dydaktycznych
6. Ustalenie czasu i udzielenie przez nauczyciela wskazówek do wykonywanych
doświadczeń
7. Zwrócenie uwagi na bezpieczeństwo podczas wykonywania doświadczeń
8. Wykonywanie przez uczniów przydzielonych zadań
9. Losowanie za pomocą przygotowanych karteczek najpierw zespołu a później
lidera zespołu, który podsumuje pracę i przedstawi wnioski
10. Zapisanie najważniejszych wniosków z doświadczeń i zapisanie w zeszycie ćwiczeń
11. Porządkowanie klasopracowni
12. Ocena pracy, wiadomości i umiejętności każdej grupy
13. Zadanie pracy domowej:
- Wykonaj przydzielone zadania w zeszycie ćwiczeń
- Odszukaj w encyklopedii lub w literaturze popularnonaukowej:
Co to jest bimetale i gdzie mają zastosowanie?

ZAŁĄCZNIK: karty pracy

GRUPA I

Mając do dyspozycji dylatoskop, denaturat i zapałki wykonaj następujące
doświadczenie:
- zapoznaj się z budową przyrządu
- wlej denaturat do rynienki dylatoskopu i zapal go
- co zaobserwowałeś?
- jak zachowuje się wskazówka dylatoskopu po wypaleniu denaturatu?
- jak wytłumaczysz zaobserwowane zjawisko?

GRUPA II

Mając do dyspozycji metalowy pierścień, kulkę metalową, palnik spirytusowy,
zapałki, zlewkę z zimną wodą wykonaj następujące doświadczenie:
- sprawdź, czy w temperaturze pokojowej metalowa kulka przechodzi przez
- pierścień
- umieść kulkę na kilka minut w płomieniu palnika spirytusowego,
- a następnie spróbuj umieścić ją wewnątrz pierścienia
- ponów próbę po zanurzeniu kulki w zlewce z zimną wodą
- co zaobserwowałeś?
- jak wytłumaczysz zaobserwowane zjawisko?

GRUPA III

Mając do dyspozycji szklaną kolbę z gumowym wężem, zlewkę z wodą, palnik spirytusowy i zapałki wykonaj następujące doświadczenie:
- zanurz koniec gumowego węża w zlewce z wodą
- ogrzewaj kolbę palnikiem spirytusowym
- co zaobserwowałeś?
- Jak wytłumaczysz zaobserwowane zjawisko?

GRUPA IV

Mając do dyspozycji termometr, palnik spirytusowy, zapałki, zlewkę z wodą wykonaj następujące doświadczenie:
- Włóż termometr do wody i odczytaj temperaturę
- Zapal palnik spirytusowy i trzymaj nad nim zlewkę z wodą
- Odczytuj wskazywania termometru
- Co zaobserwowałeś?
- Jak wytłumaczysz zaobserwowane zjawisko?

GRUPA V

Mając do dyspozycji podręcznik, encyklopedię fizyki udziel odpowiedzi na następujące pytania:
1. Jak zachowuje się woda, gdy jest ogrzewana od 0^odo 4^oC?
2. Podaj przykład z życia codziennego, gdzie wykorzystywane jest zjawisko rozszerzalności temperaturowej ciał stałych.

Opracowanie: Anna Olbrych

Wyświetleń: 11536