AWANS Dla nauczyciela Dla ucznia
  Najczęściej szukane
Konspekty
Programy nauczania
Plany rozwoju zawodowego
Scenariusze
Sprawdziany i testy
  Reklama
  Media
Przegląd Prasy
Patronat
Medialny
Po godzinach
  Slowka.pl
Słówka na email
Język angielski
Język niemiecki
Język francuski
Język włoski
Język hiszpański
Język norweski
Język japoński
Język rosyjski
Gramatyka
Rozmówki

"Rok z życia Bociana" - scenariusz inscenizacji

Reporter: Witamy wszystkich w tym szczególnym dniu. Zapewne niewielu wie o tym, że Polska jest "bocianową" potęgą na świecie, bo co czwarty bociek na świecie to Polak. Bocian nierozerwalnie związany z naszą kulturą, krajobrazem, od wieków otaczany sympatią i szacunkiem ze strony ludzi stanowi niewątpliwie symbol naszego kraju. Gdzie, jeśli nie w Polsce powinien mieć swoje święto? Dzień 31 maja ogłoszono Dniem Bociana. Nasza szkoła również postanowiła uczcić ten dzień.

Piosenka: "Kle, kle boćku"

Kle, kle boćku kle, kle
Witaj nam bocianie
Gdy zza morza wracasz
Gdy zza morza wracasz bis
Wiosnę nam sprowadzasz

Kle, kle boćku kle, kle
Usiądź na stodole
Chłopcy ci zrobili
Chłopcy ci zrobili bis
Gniazdo w starym kole.

Kle, kle boćku kle, kle
Witaj nam bocianie
Łąka ci szykuje
Łąka ci szykuje bis
Żabki na śniadanie.

Reporter: Proszę ornitologa od wielu lat zajmującego się problemem ochrony bocianich gniazd o zabranie głosu:

Ornitolog: Bocian biały to jeden z największych ptaków europejskich. Długość jego ciała wynosi około 100 cm, waga przeciętnie 3,5 kg. Rozpiętość skrzydeł dorównuje orłom i podobnie jak one porusza się najsprawniej lotem szybującym. Bociany należą do grupy ptaków wędrownych czyli odbywających regularne sezonowe przeloty z terenów lęgowiskowych na zimowiska i z powrotem.

Jedną z najbardziej znanych metod poznania przebiegu tras wędrówek ptaków jest ich obrączkowanie. Najnowszą metodą badań szlaków migracji jest umieszczanie nadajników satelitarnych na ciele ptaka. Sygnały odbierane przez satelitę pozwalają określić miejsce pobytu bociana z dokładnością do jednego kilometra.

Reporter: Dziękuję, teraz chcielibyśmy Wam przybliżyć rok z życia bociana.

STYCZEŃ-Polskie bociany przebywają na zimowiskach w Afryce Środkowowschodniej i Południowej.

Wiersz "Bociany"
I. Suchorzewska

Klekce bocian bocianowej
W Afryce nad rzeką:
-Czas się zbierać do podróży,
Do Polski daleko!
Kiwa dziobem bocianowa,
Brodząc w ciepłej rzece:
-Bardzo chętnie, już mój mężu
Do domu polecę.
Tu mi jakoś za gorąco,
Duszno, słońce męczy
Nigdy nie ma niepogody,
Deszczu, chmur i tęczy!
-Tam nas czeka chłodna łąka,
Czekają topole,
Złote jaskry i kaczeńce...
...I gniazdo na szkole!

LUTY- Rozpoczynają wiosenną wędrówkę. Opuszczają tereny zimowiskowe i kierują się w stronę lęgowisk. Dziennie pokonują średnio 250 km. W miejscach obfitujących w pożywienie zatrzymują się, aby odpocząć i zregenerować siły.

Wiersz: "Koncert życzeń"
M. Buczkówna

Umiem układać wiersze
Chwalił się szerszeń.
-No to powiedz
choć trzy zwrotki-
Proszą jaskry i stokrotki.
-Bzy bzy bzy-
Kwitną bzy.
Bzyk bzyk bzyk
Bez już znikł.
Bzu bzu bzu- Nie ma bzu.
-Dziękuję za piękny koncert-
Zawołał bociek,
Co zjawił się na łące.
Masz szczęście, że lubię poezję,
Dlatego ciebie nie zjem.

MARZEC-Ptaki w początkach miesiąca przekraczają Kanał Sueski i pozostawiając sobą Afrykę wędrując na północ wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego, przez Turcję, cieśninę Bosfor do Europy. Do Polski pierwsze bociany docierają w drugiej połowie miesiąca.

Piosenka: "Powrót bocianów"
Słowa: S. Szuchowa, H. Zdzitowiecka
Muzyka: A. Szalińska

Przylecialy z daleka
I krążyły nad łąką.
Zobaczyły je dzieci
Gdy rankiem wzeszło słonko.
Przyleciały nad wioską,
Kołowały powoli,
Aż przysiadły na gnieździe,
Na starej topoli.
Zobaczyły je dzieci,
Powitały radośnie.
A witajcie, bociany,
Powiedzcie nam o wiośnie!
Siadły na swej topoli,
Stare gniazdo poznały,
Dzieciom na powitanie
O wiośnie klekotały.

Wiersz: "Powróciły do domu bociany"
Jan Kasprowicz

Powróciły do domu bociany
Z zamorskiej powróciły ziemi.
Słonko skrami grzeje promiennymi,
Kwiat po łąkach lśni się rozsypany.
Dźwięczą srebrne rzeki,
Szumi bór daleki
Żywiczne śląc zapachy na rozległe łany.

KWIECIEŃ-Bociany naprawiają gniazda i przystępują do lęgów. Wysiadywanie jaj trwa 33-34 dni.

MAJ-Wykluwają się pisklęta. Trwa okres intensywnego karmienia i wychowywania młodych. Para posiadająca cztery podrastające młode musi dostarczyć im codziennie ok. 3 kg pożywienia. Dlatego też dorosłe ptaki w okresie wychowu potomstwa muszą żerować nawet ok. 10 godzin.

Żabka i bocian
J. Ruth Charlewska

Pytała żabka bociana,
Co robi na łące z rana.
Na to bocian: "Kle, kle, klem,
Nie wiesz, że śniadanie jem?"
Dziwowała się pogodę:
"Pan tak lubi wodę,
Dlaczego pan duma w błocie,
Możeś chory panie bociek?"
Na to bociek z wielką swadą:
"Szykuję się do obiadu.."
Pytała żabka wieczorem,
Gdy księżyc wschodził za borem:
"Co robisz panie bocianie,
Przecież jest pora na spanie."
A bocian z poważną miną:
"Będę jadł żaby, dziecino."
Od tej pory żabka mała
Już bociana nie pytała.

CZERWIEC-Młode bociany potrafią już stać na gnieździe zaczynają ćwiczyć mięśnie skrzydeł.

LIPIEC-Młode osiągają rozmiary dorosłych osobników, uczą się sztuki latania i w drugiej połowie miesiąca potrafią już wykonywać samodzielne loty. W ciągu dnia żerują z rodzicami, na noc wracają do gniazda.

Piosenka: "Była sobie żabka mała"
Uczniowie klasy II a śpiewają piosenkę "Była sobie żabka mała"

Była sobie żabka mała
re, re kum, kum, re, re kum, kum,
która mamy nie słuchała
re re kum, kum bęc.
Na spacerek wychodziła
re, re kum, kum, re, re kum, kum,
innym żabkom się dziwiła
Re, re kum, kum bęc.
A na brzegu stare żaby
re re kum, kum, re, re kum, kum,
rajcowały jak te baby
re, re kum, kum bęc.
Jedna drugiej w ucho kracze
Re, re kum, kum, re, re kum, kum,
jak ta mała pięknie skacze
re re kum kum bęc.
Ostrzegała ją mamusia
re, re kum, kum, re, re kum, kum,
by zważała na bociusia
re, re kum, kum bęc.
Zjadła żabka siedem muszek
re, re kum, kum, re, re kum, kum,
i na brzegu gładzi brzuszek
re, re kum, kum bęc.
Przyszedł bociek niespodzianie
re re kum, kum, re, re kum, kum,
połknął żabkę na śniadanie
re, re kum, kum bęc.
Teraz wszystkie żabki płaczą
Re, re kum, kum, re, re kum, kum
że jej więcej nie zobaczą
re, re kum, kum bęc.

SIERPIEŃ-Wszystkie bocianie rodziny szykują się do jesiennej wędrówki na zimowiska. Opuszczają gniazda i zbierają się w stada, tworząc tzw. sejmiki. W ostatniej dekadzie miesiąca wyruszają w drogę na południe. Lecą nad Ukrainą, dalej wzdłuż wybrzeży Morza Czarnego(przez Rumunię, Bułgarię do Turcji). Podczas wędrówki bociany potrafią przelecieć dziennie nawet ponad 500 km, choć zwykle pokonują 200 km. Co pewien czas odpoczywają dzień lub dwa w miejscach obfitych w pożywienie.

Wiersz: "Odlot bocianów"
Wł. Broniewski

Stadem krążą już bociany
Ponad wsią rodzinną,
Odlatują w kraj nieznany,
Bo im tutaj zimmo.
Słuchać klekot ich żałosny:
"Strach nam srogiej zimy!
Do widzenia aż do wiosny,
Wcześniej nie wrócimy!"
Hen, za morze odlatują,
Tam, gdzie słonko świeci.
Mogą lecieć- nie popsują
Gniazd bocianich dzieci

Telegram: M. Kowalewska, M. Kownacka
Żegnaj mi gniazdo na dachu,

Żegnajcie - żaby w bajorze!
Wiosną zjem was- nie ma strachu,
A teraz lecę za morze.
Bocian

WRZESIEŃ-Przekraczają cieśninę Bosfor, lecą nad Turcją, dalej wzdłuż wybrzeży Morza Śródziemnego(przez Syrię, Liban, Izrael). W Izraelu odpoczywają 7-10 dni dla nabrania sił do dalszej wędrówki. Pod koniec miesiąca docierają do Egiptu i podążają na południe wzdłuż doliny Nilu.

PAŹDZIERNIK- Lecą przez Sudan, Etiopię, Ugandę. Część ptaków pozostaje tu na całą zimę, większość podąża dalej na południe.

LISTOPAD- Wędrują przez Kenię, Tanzanię, Malawi, Zambię. Część kończy tu swoją wędrówkę, pozostałe lecą na południe kontynentu.

GRUDZIEŃ-Bociany, lecą przez Bostwanę i Zimbabwe (część z nich zimuje w tych krajach),docierając do Afryki Południowej.

Reporter: Trasa wędrówki bocianów może wynosić nawet do 10. 000 km czyli 1/4 kuli ziemskiej. Dlaczego bociany decydują się na tak długą wędrówkę? Posłuchajmy rozmowy dzieci z bocianem, która wyjaśni przyczyny wędrówek bocianów.

Wiersz: "Rozmowa z bocianem"
Or - Ot (A. Oppman)

Dzieci: - Skądżeś to wrócił, ty boćku siwy,
Na nasze łąki, na nasze niwy?
Bocian: - Z dalekiej strony, zza siódmych mórz,
A za mną wiosna idzie tuż, tuż.
Dzieci: - A czemu boćku, gdy spadną szrony,
Lecisz, uciekasz w dalekie strony?
Bocian: - Tam słonko świeci jak długi rok,
Barwiste kwiaty radują wzrok.
Dzieci: - A czy ci nie żal rzucać swej ziemi,
Gdy pod śniegami drzemie srebnemi?
Bocian: - Oj, żal mi łąk tych, gdy lecę w dal,
I chat wieśniaczych... Oj, żal mi, żal!
Dzieci: - To zostań boćku, zostańże z nami
Czy tu nie ładniej niż za morzami?
Bocian: - A czymże tutaj wyżywię się?
A czym nakarmię pisklęta swe?
Dzieci: - Są przecież grzyby, jest w snopach zboże,
Owies, pszenica... Lubisz je może?
Bocian: - Za te przysmaki całuję rączki -
Ja wolę żaby albo zajączki.

Ornitolog: Bociany białe należą do grupy ptaków wędrownych czyli odbywających regularne sezonowe przeloty z terenów lęgowiskowych na zimowiska i z powrotem. Przyczyną istnienia zjawiska migracji u ptaków są zmiany pogodowe. W naszej strefie klimatu umiarkowanego wraz z następowaniem po sobie kolejnych pór roku, wyraźnie zmienia się ilość i dostępność pokarmu. Najtrudniejszym do przetrwania okresem jest zima, kiedy temperatura spada poniżej zera, ziemię przykrywa warstwa śniegu, a dni stają się coraz krótsze. Dlatego też wiele gatunków ptaków, aby przeżyć opuszcza jesienią lęgowiska i leci na południe w poszukiwaniu pożywienia.

Reporter: W jaki sposób ptaki orientują się, przecież nie mają żadnych przyrządów nawigacyjnych?

Ornitolog: Sposoby orientacji i nawigacji, jakimi posługują się ptaki od dawna fascynowały ludzi. Wiadomo, że ważną rolę w wyznaczaniu kierunku lotu pełni położenie Słońca na niebie, układ gwiazd, natężenie pola magnetycznego Ziemi, a także {w przypadku do ptaków dorosłych wędrujących na zimowiska kolejny raz} zapamiętane obrazy i dźwięki.
Jesienny przelot na zimowiska zajmuje bocianom zwykle 3 - 4 miesiące.

Reporter: Tak długa droga na pewno jest niebezpieczna.

- Oczywiście, w czasie lotu ginie dużo ptaków. Przyczyny są różne: Każdego roku w Polsce kilkadziesiąt boćków ginie na skutek porażenia prądem, zatrucia środkami chemicznymi, kolizjami z samolotami. W Afryce i krajach Bliskiego Wschodu zdarzają się przypadki polowań na bociany. W Polsce dużo, szczególnie młodych boćków ginie na skutek zaplątania w sznurki od snopowiązałek. Ptaki przynoszą je do gniazda obok trawy i wyściełają nimi gniazdo. Sznurki łatwo oplątują się wokół boćków, które chcąc się uwolnić z pułapki powodują zaciskanie się na nodze. Tworzą się obrzęki i rany, w końcu kończyna ulega deformacji i obumiera. Nieszczęśnik skazany jest na powolne umieranie.

Aby uratować choć kilka bocianów mamy apel do dzieci. Zbierajmy sznurki od snopowiązałek i od pras. Nie wyrzucajmy ich. Każdy zebrany sznurek to być może uratowany mały bociek.

Reporter: Dziękujemy za uwagę. Mam nadzieję, że przybliżyliśmy Państwu Rok z życia bociana. Na pewno zgadzacie się z nami, że życie naszych boćków nie należy do najłatwiejszych. Zachęcam wszystkich, aby dołączyli do naszego klubu miłośników bociana białego i włączyli się do akcji liczenia bocianich gniazd na terenie naszej gminy.

Literatura:
Dorota Szulc-Guziak: Program Edukacyjny Bocian

Opracowanie: Barbara Chojnowska
Zespół Szkolno-Przedszkolny
ul.Polowa 12
18-520 Stawiski


 
  Barometr
1 2 3 4 5 6  
Oceń artukuł!



Ilość głosów:

Szukaj autora i tytuł
Ostatnio dodane materiały
Najczęściej zadawane pytania
Zasady publikacji 
Zobacz jak wygląda zaświadczenie o publikacji Twoich materiałów
  Twoje konto
Zaloguj się
Załóż konto
Zapomniałem hasła
  Forum
Nauczyciel - awans zawodowy
Matura
Korepetycje
Ogłoszenia - kupię, sprzedam, oddam